Ngày 30/4/2021, Đức Thánh Cha đã ban hành Tông thư dưới dạng “tự sắc”, thay đổi hệ thống tư pháp ở Quốc gia thành Vatican. Cụ thể là Đức Thánh Cha cho phép một tòa sơ thẩm của Vatican có thể xét xử các Hồng y và giám mục. Tuy nhiên các phiên tòa này vẫn cần sự cho phép trước của ngài.
Cho đến nay, theo hệ thống tư pháp của Quốc gia thành Vatican, được ban hành vào tháng 3/2020, các Hồng y và Giám mục bị tố cáo phạm tội hình sự chỉ có thể bị xét xử bởi Tòa án tối cao của Vatican, do một Hồng y chủ tọa.
Bình đẳng giữa mọi thành phần trong Giáo hội
Trong tự sắc, Đức Thánh Cha nhắc lại lời ngài trong diễn văn khai mạc năm tư pháp của Vatican hôm 27/3/2021: “nhu cầu quan trọng đối với hệ thống tố tụng hiện hành – cũng bằng những thay đổi thích hợp trong luật – để đảm bảo sự bình đẳng của tất cả các thành viên của Giáo hội và phẩm giá và chức vụ bình đẳng của họ, không có những đặc ân đã có từ trước đó và không còn phù hợp với những trách nhiệm mà mỗi người có trong việc xây dựng Giáo Hội.”
Dựa trên nguyên tắc bình đẳng của mọi thành viên trong Giáo hội, Đức Thánh Cha hủy bỏ điều 24 của luật “về trình tự tư pháp của Quốc gia thành Vatican”. Điều luật này cho phép các Hồng y và Giám mục bị buộc tội phạm tội ở Vatican được xét xử bởi Tòa án Tối cao của Vatican, gồm ba Hồng y và hai thẩm phán, hoặc nhiều hơn.
Sau khi tự sắc có hiệu lực, các Hồng y và Giám mục bị đưa ra xét xử về các tội hình sự thông thường, tức là các tội không liên quan đến việc vi phạm các luật Giáo hội do Giáo luật quy định, sẽ bị xét xử như những người khác và bởi cùng một Tòa án Vatican, theo ba cấp độ xét xử.
Cần phép của Đức Thánh Cha
Điều không thay đổi là cần phép của Đức Giáo hoàng trước khi tiến hành xét xử các Hồng y và giám mục. Điều này tương tự với thủ tục tố tụng của các quốc gia, cần có phép của Quốc hội để có thể truy tố các nguyên thủ quốc gia hoặc các bộ trưởng. (CSR_3133_2021)
Hồng Thủy
(vaticannews.va 03.05.2021)