Thượng Hội Đồng Giám Mục không phải là một quốc hội, nhưng là một không gian được che chở để Chúa Thánh Thần có thể hoạt động. Không có xung đột giữa các phe nhóm, nhưng có sự đối chiếu giữa các Giám Mục sau việc chuẩn bị lâu dài nhắm mưu cầu thiện ích cho gia đình, cho Giáo hội và cho xã hội. Đã không có phát biểu nào đặt lại vấn đề liên quan tới các sự thật nền tảng của Bí tích Hôn Phối là tính cách bất khả phân ly, sự hiệp nhất, lòng chung thủy và rộng mở cho sự sống.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói như trên với hơn 20.000 tín hữu và du khách hành hương năm châu trong buổi tiếp kiến sáng thứ tư hàng tuần hôm qua tại quảng trường thánh Phêrô.
Mở đầu bài huấn dụ, ngài nói: Anh chị em thân mến, chúng ta đã kết thúc loạt bài giáo lý về Giáo hội. Cảm tạ Chúa đã cho chúng ta bước đi trên lộ trình giúp khám phá ra vẻ đẹp và tinh thần trách nhiệm của việc thuộc về Giáo hội. Giờ đây chúng ta bắt đầu một loạt bài mới về đề tài gia đình, trong thời gian chuyển tiếp giữa hai Thượng Hội Đồng Giám Mục dành cho thực tại quan trọng này. Vì thế trước khi bước vào việc duyệt xét các khía cạnh khác nhau của cuộc sống gia đình, hôm nay tôi muốn khởi hành từ chính Thượng Hội Đồng Giám Mục của tháng 10 vừa qua về đề tài “Các thách đố mục vụ về gia đình trong bối cảnh của công tác tái truyền giảng Tin Mừng”.
Trong Thượng Hội Đồng Giám Mục các phương tiện truyền thông đã làm việc – đã có rất nhiều chú ý và lưu tâm – và chúng ta cám ơn họ đã tường trình rộng rãi biến cố này. Điều này đã có thể được là nhờ Phòng Báo Chí Tòa Thánh họp báo hằng ngày. Nhưng thường khi cái nhìn của các phương tiện truyền thông đã hơi giống kiểu tường trình các biến cố thể thao hay chính trị: người ta thường nói tới hai đội, phò hay chống, bảo thủ và cấp tiến vv. Hôm nay tôi muốn kể cho anh chị em nghe một cách ngắn gọn về công việc của Thượng Hội Đồng Giám Mục.
Trước hết, tôi đã xin các Nghị Phụ phát biểu với sự thẳng thắn, can đảm và lắng nghe với lòng khiêm tốn. Sau bài thuyết trình mở đầu của Đức Hồng Y Erdoe, đã có giai đoạn đầu tiên nền tảng, trong đó tất cả các nghị Phụ đã có thể phát biểu và tất cả đã lắng nghe. Đây là một thời gian rất tự do, trong đó mỗi người đã trình bày tư tưởng của mình với sự tự do hoàn toàn và lòng tin tưởng. Nền tảng của các phát biểu là tài liệu làm việc, hoa trái của việc tham khảo ý kiến trước đó của toàn thể Giáo hội. Và ở đây, chúng ta phải cám ơn Văn phòng thư ký Thượng Hội Đồng Giám Mục về công việc lớn lao đã làm trước cũng như trong lúc nhóm họp Thượng Hội Đồng Giám Mục. Đề cập đến nội dung các bài phát biểu, Đức Thánh Cha đã khẳng định như sau:
Đã không có bài phát biểu nào đặt lại vấn đề với các sự thật nền tảng của Bí tích Hôn Phối là tính cách bất khả phân ly, sự hiệp nhất, lòng chung thủy và việc rộng mở cho sư sống (x. GS 48; GL 1055-1056).
Tất cả mọi bài phát biểu đều đã được thu thập và bước sang giai đoạn thứ hai là việc tường trình. Bài tường trình này cũng đã do Đức Hồng Y Erdoe đảm trách. Nó gồm ba phần: lắng nghe bối cảnh và các thách đố của gia đình; hướng nhìn lên Chúa Kitô và Tin Mừng của gia đình; đối chiếu với các viễn tượng mục vụ.
Đã có việc thảo luận theo nhóm liên quan tới đề nghị đúc kết đầu tiên này là giai đoạn ba. Các nhóm luôn luôn được chia theo ngôn ngữ: Ý, Anh, Tây Ban Nha và Pháp. Sau cùng mỗi nhóm đã tường trình công việc của mình, và tất cả các bài tường trình nhóm đã được công bố ngay sau đó.
Tới đây là giai đoạn bốn, có một ủy ban duyệt xét lại tất cả các đề nghị gợi ý của các nhóm, rồi đúc kết lại trong bản tường trình sau cùng, duy trì lược đồ trước đó là: lắng nghe thực tại, hướng nhìn lên Tin Mừng và dấn thân mục vụ, nhưng tìm cách tiếp nhận kết quả các thảo luận của các nhóm. Như thường lệ cũng đã có một Sứ Điệp đúc kết được chấp thuận, ngắn gọn và dễ phổ biến hơn Bản tường trình.
Đó đã là cung cách diễn tiến của Thượng Hội Đồng Giám Mục. Có vài người trong anh chị em có thể hỏi tôi: “Các Nghị Phụ có cãi nhau không?”. “Tôi không biết các vị có cãi nhau không, nhưng các vị đã nói mạnh lắm, vâng điều này thì đúng thật. Và đó là sự tự do, chính sự tự do có trong Giáo hội. Tất cả đã xảy ra “với Phêrô và dưới Phêrô”, nghĩa là với sự hiện diện của Giáo Hoàng, bảo đảm cho tất cả được tự do và tin tưởng, và bảo đảm cho sự chính thống. Và sau cùng với bài phát biểu của tôi, tôi đã đọc lại kinh nghiệm của Thương Hội Đồng Giám Mục một cách tổng kết.
Như vậy, có ba tài liệu chính thức do Thượng Hội Đồng Giám Mục đề ra: Sứ điệp chung kết, bản Tường Trình cuối cùng và diễn văn của Giáo Hoàng. Không có tài liệu nào khác.
Đức Thánh Cha nói thêm trong bài huấn dụ: Bản Tường trình sau cùng là điểm tới của tất cả việc suy tư, giờ đây được gửi tới các Hội Đồng Giám Mục, để được thảo luận chuẩn bị cho Thượng Hội Đồng Giám Mục khóa thường niên sắp tới triệu tập vào tháng 10 năm 2015. Tôi nói rằng hôm qua nó đã được công bố với các câu hỏi đặt ra cho các Hội Đồng Giám Mục, và như thế nó trở thành Đề cương của Thượng Hội Đồng Giám Mục tới. Rồi Đức Thánh Cha minh giải thêm Thượng Hội Đồng Giám Mục như sau:
Chúng ta phải biết rằng, Thượng Hội Đồng Giám Mục không phải là một Quốc Hội, người đại diện của Giáo hội này, Giáo hội kia, Giáo hội nọ tới. Không, không phải vậy đâu. Người đại diện tới, đúng, nhưng cấu trúc không phải quốc hội, nó hoàn toàn khác biệt.
Thượng Hội Đồng Giám Mục là một không gian được che chở, trong đó Chúa Thánh Thần có thể hoạt động; đã không có xung đột nào giữa các phe phái, nhưng có một sự đối chiếu giữa các Giám Mục, xảy ra sau một công việc chuẩn bị lâu dài và giờ đây sẽ tiếp tục trong một công việc khác, cho thiện ích của gia đình, Giáo hội và xã hội. Nó là một tiến trình, nó là lộ trình bình thường của Thượng Hội Đồng Giám Mục. Giờ đây tiếp tục trong các Giáo hội địa phương, công việc của lời cầu nguyện, suy tư, và thảo luận huynh đệ nhằm chuẩn bị cho Thượng Hội Đồng Giám Mục sắp tới. Đó là Thượng Hội Đồng các Giám Mục. Chúng ta hãy phó thác cho Đức Mẹ Trinh Nữ. Ước chi Mẹ giúp chúng ta đi theo ý muốn của Thiên Chúa, khi đưa ra các quyết định mục vụ giúp gia đình nhiều hơn và tốt hơn. Tôi xin anh chị em đồng hành với lộ trình này bằng lời cầu nguyện. Xin Chúa soi sáng chúng tôi, làm cho chúng tôi tiến tới chỗ chín mùi điều mà như là Thượng Hội Đồng Giám Mục, chúng tôi phải nói với tất cả các Giáo hội. Và lời cầu nguyện của anh chị em quan trọng đối với điều này.
Đức Thánh Cha đã chào các đoàn hành hương đến từ Bắc Mỹ và Âu châu, cũng như từ các nước Nigeria, Angola, Mêhicô, Argentina và Australia.
Chào các nhóm nói tiếng Đức, ngài tín thác cho sự chở che hiền mẫu của Mẹ Maria mọi cặp vợ chồng và các gia đình. Xin Mẹ Thiên Chúa giúp chúng ta tạo thuận tiện và thăng tiến gia đình trong xã hội và giữa các thách đố của thời đại.
Với các tín hữu nói tiếng A rập, Đức Thánh Cha nói: Gia đình sống niềm vui đức tin và thông truyền nó một cách tự phát là muối đất, ánh sáng thế gian và là men cho toàn xã hội. Anh chị em hãy luôn sống cuộc đời mình với lòng tin và sự đơn sơ như Thánh Gia Nagiarét.
Chào các đoàn hành hương Ba Lan, ngài nói:
Ước chi việc chờ đợi Chúa Cứu Thế sinh ra là thời gian suy tư và hy vọng. Noi gương Thánh Gia Nagiaret hãy chuẩn bị tâm hồn và cộng đoàn để tiếp rước Chúa Giêsu một cách xứng đáng. Ước chi việc gặp gỡ Chúa trong ngày Ngài đến củng cố anh chị em trong sự hiệp nhất hôn nhân, lòng chung thủy và rộng mở cho sự sống.
Trong số các nhóm nói tiếng Ý, Đức Thánh Cha đã đặc biệt chào nhóm đến từ Gran Sasso di Acqua tỉnh L’Aquila hành hương sau trận động đất cách đây năm năm. Ngài nói, Mùa Vọng là thời gian giúp canh tân sự gắn bó với Tin Mừng, chân thành liên đới với tha nhân và tái khám phá ra niềm hy vọng Kitô.
Chào các bạn trẻ, người đau yếu và các đôi tân hôn, ngài nhắc cho mọi người biết hôm qua là lễ nhớ Đức Bà Loreto. Đức Thánh Cha khích lệ các bạn trẻ noi gương Mẹ Thiên Chúa chuẩn bị lễ Giáng Sinh với niềm vui; Ngài xin Mẹ nâng đỡ các anh chị em đau yếu vác thập giá khổ đau mỗi ngày; và cầu mong sự phó thác cho thánh ý Chúa Cha của Mẹ nhắc cho các đôi tân hôn nhớ tới sự hiện diện của Chúa Quan Phòng trong gia đình họ.
Buổi tiếp kiến đã kết thúc với Kinh Lạy Cha và phép lành tòa thánh Đức Thánh Cha ban cho mọi người.
Linh Tiến Khải
(Nguồn: RV)