Đức tin kiên vững.
Thánh Phêrô Đa là vị tử đạo cuối cùng trong 117 vị chứng nhân đức tin tại Việt Nam đã được Giáo Hội tôn vinh. Cái chết của ngài chấm dứt một giai đoạn cam go và khai mạc một giai đoạn thanh bình mới của Giáo Hội Việt Nam. Tuy chỉ là một tín hữu tầm thường thiếu học, sinh trưởng trong một gia đình lao động nghèo khó, nhưng lòng dũng cảm và đức tin kiên vững của ông thợ mộc Phêrô Đa không thua gì các vị mục tử của mình: chấp nhận hy sinh trọn vẹn, kể cả chính mạng sống, để giữ lòng trung tín với Đức Kitô.
Đời sống đạo đức.
Phêrô Đa chào đời khoảng năm 1802 trong một gia đình lao động tại làng Ngọc Cục, xứ Lục Thủy, tỉnh Nam Định, thuộc giáo phận Trung Đàng Ngoài. Thân phụ cậu là một Kitô hữu, nhưng thân mẫu lại là một người ngoại đạo. Tuy thế, cậu Đa đã được đón nhận bí tích rửa tội ngay từ nhỏ, và được giáo dục chu đáo niềm tin Kitô.
Ông Phêrô Đa theo nghề thợ mộc và đã lập gia đình. Ông là một gia trưởng gương mẫu, lưu tâm săn sóc con cái và hướng dẫn chúng bằng chính đời sống thánh thiện của mình. Đàng khác ông rất nhiệt tình với việc chung và nhận làm ông Từ phụ trách kéo chuông và dọn đồ lễ tại thánh đường giáo xứ.
Sau chiếu chỉ phân sáp, ông Phêrô Đa bị bắt vào khoảng 60 tuổi, và bị giải về phủ Xuân Trường với nhiều Kitô hữu khác. Sau sáu ngày bị giam ông được giải đến Quá Linh. Tại đây ông chịu nhiều cuộc tra tấn giã man và nhiều khổ hình kinh khiếp, nhưng vị anh hùng luôn bền chí chịu đựng, không than van và nhất định không bước qua thánh Giá. Khi biết chắc không thể làm khuất phục, quan liền kết án thiêu sinh ông Phêrô Đa cùng với một số chứng nhân đức tin khác.
Vinh phúc người tôi trung.
Ngày 17.06.1862, vị tôi tớ trung kiên Phêrô Đa bị dẫn đến nơi xử án. Trên đường đi, ông biểu lộ nét hân hoan vui mừng. Ông bình thản cầu nguyện và phó dâng mọi sự trong tay quan phòng của Chúa. Đồng thời ông khấn xin Chúa cho mình đủ can đảm chiến thắng cực hình sau cùng vì danh Thày Chí Thánh.
Khi ngọn lửa thiêu đốt sắp tàn, quân lính thấy ông hình như vẫn còn sống, liều vung đao chém bay đầu vị tử đạo. Thế là thánh Phêrô Đa, người giáo hữu kiên cường, bất khuất, có thể nói đã hy sinh vì chân lý bất diệt đến hai lần: vừa bị thiêu đốt, vừa bị chém đầu. Thi hài của người tôi trung Đức Kitô được giáo hữu chôn ngay tại pháp trường. Năm sau giáo hữu lại cải về an táng tại quê nhà.
Ngày 29.04.1951, người thợ mộc làng Ngọc Cục, Phêrô Đa, được Đức Thánh Cha Piô XII suy tôn lên bậc Chân Phước. Ngày 19-06-1988, Đức Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc Hiển thánh.
Lm. Đào Trung Hiệu, OP