Bài suy niệm tĩnh tâm tháng Ba 2015 cho Linh mục đoàn giáo phận Bùi Chu
Nghe đoạn Tin Mừng “Truyền tin cho ông Giu-se” (Mt 1,18-25).
Trọng kính Đức Cha Giáo phận,
Kính thưa Cha Tổng Đại Diện,
Quý Cha Cố, quý Cha Quản Hạt, quý Cha và quý Thầy,
Chúng ta đang sống những ngày đầu của Mùa Chay thánh, đặc biệt là những ngày đầu của tháng 03 – tháng kính trọng thể Thánh Cả Giuse – bạn trăm năm của Đức Trinh Nữ Maria. Hôm nay trong bầu khí tĩnh tâm, con muốn cùng quý Cha chiêm ngắm đời sống của Thánh Cả Giuse, đồng thời nêu cao một tấm gương, một tâm tình đối với Thánh Cả Giuse, hầu soi mình trong cuộc sống của Ngài.
Vâng, như quý Cha đã thấu, Thánh Cả Giuse được Kinh Thánh ca tụng là Đấng Công Chính – Thánh Thiện, là mẫu gương thực thi thánh ý Thiên Chúa. Chính vì thế, đề tài tĩnh tâm hôm nay, con muốn chia sẻ là: “ Thánh Giuse, người công chính của Thiên Chúa”.
– Phần I: Thánh Giuse – Đấng Công Chính + Thánh Thiện.
– Phần II: Mẫu Gương của đời sống hiến dâng và phục vụ.
Phần I: THÁNH GIUSE, ĐẤNG CÔNG CHÍNH – THÁNH THIỆN
Đoạn Tin mừng chúng ta vừa nghe, đó là đoạn truyền tin cho Thánh Cả Giuse (Mt 1, 18-25). Vâng, cuộc truyền tin cho Thánh Cả Giuse về bào thai mà Đức Maria đang cưu mang. Bào thai, đây không phải là bình thường như người ta tưởng, nhưng đây là chính Con Một yêu dấu của Thiên Chúa. Từ sứ điệp truyền tin này, chúng ta cảm nghiệm được đời sống của Thánh Giuse, được Kinh Thánh ca tụng là Đấng Công Chính – Thánh Thiện.
Vâng, có lẽ từ cái nhìn khách quan bên ngoài, Thánh Giuse không có gì gọi là trổi vượt hơn những người đàn ông khác, thậm chí là bình thường và rất bình thường. Nhưng xét trong cái nhìn đức tin, thánh Giuse quả là không phải bình thường một chút nào, thậm chí lại là quá khác thường. Vì đây quả là một con người có tính can đảm và phi thường. Có lẽ chúng ta dám nói mạnh lên rằng: Thánh Giuse trong lãnh vực niềm tin cũng được sánh với tổ phụ Ápraham xưa trong thời Cựu Ước, là cha đẻ của niềm tin, sự tín trung và phó thác.
Trong Kinh Thánh và đặc biệt trong Giáo hội gọi ngài là “Đấng Công chính”, thì muốn nói với mọi người rằng: Thánh Giuse là người đã có niềm tín thác, cậy trông và hoàn toàn thuộc về bàn tay quan phòng của Thiên Chúa, vì ngài đã gắn bó và trung thành với thánh ý Thiên Chúa một cách trọn vẹn, trong mọi hoàn cảnh sống của cuộc đời.
Như đoạn Tin mừng trên, đã cho chúng ta thấy, khi đang toan tính bỏ Đức Maria một cách kín đáo, vì Thánh Giuse là người công chính, không muốn tố giác Mẹ Maria. Ngay chính lúc đó, Thánh Giuse đã được mộng báo là hãy đón Mẹ Maria về nhà mình.
Đây là một cuộc truyền tin gián tiếp, vì sứ thần chỉ hiện ra trong giấc mơ. Nhưng trong thực tế, Thánh Giuse đã tỉnh giấc và thực thi ngay lệnh truyền của Thiên Chúa, không một lời thắc mắc và than thở. Đây quả là một lời xin vâng thật tuyệt diệu, nhanh chóng và dứt khoát; đột ngột và bất ngờ như giấc mộng xảy ra trong đêm thanh tĩnh của ngài.
Thật sự, trong lần báo mộng đầu tiên này, Thánh Giuse đón nhận sứ điệp của Chúa không dễ dàng chút nào. Nếu suy xét lại chúng ta sẽ thấy được những thế giằng co và trăn trở nơi thánh Giuse. Đón nhận Mẹ Maria về chung sống, để rồi phải chứng kiến cái bào thai trong bụng Mẹ Maria ngày càng lớn lên, mà mình lại không phải là tác giả.
Thánh Giuse Công chính ngay trong vị thế mà chính Thiên Chúa đã chọn gọi ngài: Ngài công chính, bởi vì Ngài đã được chính Thiên Chúa chọn lựa để làm cha nuôi Con Một Thiên Chúa. Con người công chính này đã hoàn toàn để cho cuộc đời mình thuộc trọn về Thiên Chúa, thực hiện theo thánh ý của Thiên Chúa. Ngài là Đấng Công Chính, bởi tất cả thời khắc, nhịp sống của Ngài đã dành hoàn toàn cho thánh ý Thiên Chúa. Thiên Chúa đã cúi xuống với con người, với nhân loại, để chọn một con người Giuse công chính, để rồi Thiên Chúa đã làm cho con người này trở thành khuôn mặt của người công chính thánh thiện, là mẫu mực cho những con người khác noi theo. Đồng thời bên cạnh đó, Thánh Giuse cũng đã mau mắn đáp lại bằng sự tín trung, phó thác và thực hiện đúng lệnh truyền của Thiên Chúa.
Như vậy, cuộc đời của Thánh Giuse đã hoàn toàn tuân hành theo thánh ý Thiên Chúa. Chính nhờ sự vâng phục và thực thi theo thánh ý Thiên Chúa, Thánh Giuse đã biểu lộ rõ nét nhất con người công chính của Ngài, Ngài thực sự đã trở thành chiếc gậy trong tay cụ già, trở thành khí cụ sắc bén và tin tưởng trong bàn tay của vị Thiên Chúa nhân hiền và đầy quyền năng.
Chính từ những nỗ lực cố gắng, để chu toàn danh xưng Đấng Công Chính, Thiên Chúa đã nhìn thấy con người Giuse, Thiên Chúa đã biến con người phàm của Giuse trở thành người Cha của Con Thiên Chúa; từ một con người tầm thường trở thành một con người phi thường; từ con người cần phải được hưởng ơn cứu độ của Thiên Chúa trở thành người cộng tác với Thiên Chúa trong công trình cứu độ. Chính từ những cách sống, niềm tin tưởng, sự phó thác và cậy trông, đã biến thánh Giuse trở thành một con người phi thường:
– Từ một con người ít được Kinh Thánh nhắc tới, luôn sống ẩn khuất và chìm sâu trong lịch sự nhân loại, nhưng Thánh Giuse lại luôn được nhân loại ca tụng, ngài là Đấng dưỡng nuôi và bảo vệ cho Hài Nhi Giêsu trong tuổi thiếu thời.
– Ngài chưa từng được sứ thần truyền tin một cách trực tiếp như Mẹ Maria, chỉ nhận trong giấc mơ mà thôi, nhưng ngài vẫn thực thi theo thánh ý Thiên Chúa. Chính vì thế làm cho ngài trở thành nổi tiếng, niềm tin trở nên kiên trung và bất khuất. Như tổ phụ Ápraham ngày xưa theo lệnh truyền của Thiên Chúa Giavê, đã bỏ quê hương, người thân, sự nghiệp để ra đi đến mảnh đất ông chưa hề được nghe biết (cf. Genesis: 15:1-6; 17:3-5, 15-16; 21:1-7; Psalm 105; Hebrews 11:8, 11-12, 17-19; Luke 2:22-40).
Theo Kinh Thánh, chính Đức Giêsu đã ca tụng Thánh Gioan Tẩy Giả “Trong số các phàm nhân được sinh ra từ lòng mẹ, không ai cao trọng hơn Gioan Tẩy giả”, thánh Giuse không được ai nhắc tới với vinh dự đó. Nhưng Thánh Giuse lại rất hãnh diện và hạnh phúc vì đã có Đức Giêsu là con nuôi của Ngài, mặc nhiên Ngài được làm cha của Đức Giêsu. Chính vì lẽ đó, chúng ta thấy rằng, được làm cha nuôi Đấng Cứu Thế, là một vinh dự mà trong nhân loại chưa ai có bao giờ. Đây quả là một niềm vinh dự và hạnh phúc khôn kể xiết của Thánh Cả Giuse.
Tóm lại, đời sống thánh thiện, công chính của Thánh Giuse đã làm cho biết bao người ngưỡng mộ, cảm phục và tin yêu. Vậy mỗi người chúng ta trong đời sống hàng ngày, là những tâm hồn thánh hiến, những con người gần Chúa nhất, gần với môi trường thánh thiện nhất, gần với những mẫu gương tốt lành nhất, và nhất là gần với ơn Chúa nhất. Chúng ta đã sống như thế nào, đã làm cho bao tâm hồn cảm phục và tin yêu. Mùa chay thánh này, trong dịp tĩnh tâm này, xin Chúa ban cho mỗi người chúng ta biết noi gương công chính thánh thiện của Thánh Cả Giuse trong đời sống đức tin, trong cách cư xử và đặc biệt trong công tác mục vụ phục vụ làm sáng danh Chúa và cứu rỗi các linh hồn.
Phần II. NOI GƯƠNG THÁNH GIUSE TRONG ĐỜI SỐNG HIẾN DÂNG VÀ PHỤC VỤ
Trọng kính Đức Cha Giáo phận,
Kính thưa Cha Tổng Đại Diện,
Quý Cha Cố, quý Cha Quản Hạt, quý Cha và quý Thầy,
Tối hôm qua chúng ta đã cùng chiêm ngắm sự công chính thánh thiện của Thánh Cả Giuse, hôm nay chúng ta cùng thánh Giuse đi vào đời sống hiến dâng và phục vụ.
Mỗi người chúng ta dù là ai, sống trong hoàn cảnh nào, cũng đều là những người con yêu dấu của Thánh Cả Giuse. Chúng ta đều là những người đón nhận những hồng phúc cứu độ từ vị Thiên Chúa chí ái là Cha Đức Giêsu Kitô và là chính Thầy chí Thánh Giêsu, chính vì thế trong cuộc sống hàng ngày chúng ta cũng được mời gọi đi lại con đường thánh Giuse đã đi, họa lại chân dung thánh Giuse, sống lại những tâm tình Thánh Giuse đã sống. Đó chính là những nhân đức của Ngài, cụ thể là: Tâm tình phó dâng và tuân phục thánh ý Thiên Chúa; Sự tin tưởng và tín thác tuyệt đối trong bàn tay yêu thương của Chúa; và Chiều Kích Lòng Mến Trong Đời Sống Của Thánh Cả Giuse.
1- Tâm tình phó dâng và tuân phục thánh ý Thiên Chúa
Lần giở lại những trang Kinh Thánh qua những biến cố trong cuộc đời Chúa Giêsu, chúng ta chứng kiến tinh thần tuân phục của Thánh Cả Giuse quả thật là tuyệt diệu.
– Trong Giấc Mộng đầu tiên: Truyền Tin cho Thánh Giuse
Trong giấc mộng được báo rằng hãy đón Mẹ Maria về nhà mình. Thánh Giuse đã tuân phục một cách tức thì, không cưỡng lại, không đặt vấn đề tại sao. Đây không phải là một sự tuân phục mù quáng, nhưng lại sự tuân phục trong tin yêu và phó thác. Đây quả là một sự xin vâng vô điều kiện, một sự tín thác cậy trông hoàn toàn.
– Trong giấc mộng thứ hai: Đức Giê-su trốn sang Ai-cập
(13) “Khi các nhà chiêm tinh đã ra về, thì kìa sứ thần Chúa hiện ra báo mộng cho ông Giuse rằng: “Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Aicập, và cứ ở đó cho đến khi tôi báo lại, vì vua Hêrôđê sắp tìm giết Hài Nhi đấy!” (14) Ông Giuse liền chỗi dậy, và đang đêm, đưa Hài Nhi và mẹ Người trốn sang Ai-cập” (Mt 2, 13-14).
Vâng, khi sứ thần Thiên Chúa báo mộng đưa Chúa trốn sang Ai cập, vì vua Hêrôđê đang tìm cách giết hại Con Trẻ. Ngay trong đêm đó Thánh Giuse đã cùng với Mẹ Maria đưa Chúa Giêsu trốn sang Ai Cập. Ngài thi hành thánh ý Thiên Chúa một cách thật vội vàng, không cần phải hỏi như thế nào, miễn là làm sao bảo toàn được tính mạng cho Hài Nhi Giêsu.
– Trong giấc mộng Thứ Ba: Từ Ai-cập về đất Ít-ra-en
(19) Sau khi vua Hêrôđê băng hà, sứ thần Chúa lại hiện ra với ông Giuse bên Aicập, (20) báo mộng cho ông rằng: “Này ông, dậy đem Hài Nhi và mẹ Người về đất Ítraen, vì những kẻ tìm giết Hài Nhi đã chết rồi.” (21) Ông liền chỗi dậy đưa Hài Nhi và mẹ Người về đất Ítraen. (22) Nhưng vì nghe biết Áckhêlao đã kế vị vua cha là Hêrôđê, cai trị miền Giuđê, nên ông sợ không dám về đó. Rồi sau khi được báo mộng, ông lui về miền Galilê, (23) và đến ở tại một thành kia gọi là Nadarét, để ứng nghiệm lời đã phán qua miệng các ngôn sứ rằng: Người sẽ được gọi là người Nadarét” (Mt 2,19-23).
Vâng, khi lệnh truyền của Thiên Sứ đã cất lên tiếng gọi hồi hương, vì hòa bình đã được lập lại trong cuộc đời. Thánh Giuse không ngần ngại, không chần chừ đem Hài Nhi và Mẹ Người trở lại quê hương xứ sở của mình.
Và cho dù Thánh Kinh không nói gì về thánh Giuse sau biến cố Đức Giêsu đi Lễ Đền Thờ. Nhưng chắc chắn một điều rằng, trong suốt cuộc đời của Thánh Cả Giuse, mặc dù sống âm thầm, nhưng âm thầm đây là vàng, vì người ta thường nói: “Im lặng là vàng”. Vàng đây là vàng 24k, vàng nguyên khối, Thánh Giuse đã khai thác được khi ngài luôn sống trong sự gắn bó mật thiết với Đức Giêsu trong mọi biến cố vui buồn của cuộc sống. Với vai trò là gia trưởng trong gia đình Thánh Gia, nên Thánh Giuse luôn biết lắng nghe, biết tín thác, biết cậy trông và biết thực hiện thánh ý Thiên Chúa một cách mau lẹ.
Đời sống mỗi tâm hồn chúng ta, cũng được mời gọi tuân phục theo Thánh ý Thiên Chúa, qua sự hướng dẫn của Giáo hội, của Bề trên Thẩm quyền. Khi lãnh nhận Bí tích Truyền Chức Thánh chúng ta cũng được mời gọi tuân phục thẩm quyền của Bề trên và của những người kế vị. Đây quả là nhân đức tuyệt vời và cao siêu. Vì ở đời người ta có thể cống hiến, trao ban hết mình. Nhưng có một điều: hiến dâng chính bản thân mình, với những suy nghĩ, những toan tính, những ý kiến cá nhân, đó lại là một điều thật khó, và đầy thách đố gian nan. Nhưng thánh ý Thiên Chúa nhiệm mầu, luôn mời gọi mỗi người chúng ta luôn biết noi gương Thánh Giuse trong đời sống đức tin, đời sống hiến dâng và đời sống phục vụ. Để qua đời sống mỗi người chúng ta, thánh ý Thiên Chúa được thực hiện, được phát huy và được lan tỏa. Hầu tâm hồn chúng ta hoàn toàn thanh thản, bình an, tràn đầy niềm vui và hạnh phúc.
2- Sự tin tưởng và tín thác tuyệt đối trong bàn tay yêu thương của Chúa
Phải nhắc lại một lần nữa rằng, nếu như trong Cựu Ước, hành trình đức tin của Ápraham là một hành trình đầy gian nan thử thách, khi phải bỏ quê hương ra đi, đi trong tối tăm, chẳng biết đi đâu về đâu, hoàn toàn đi trong sự hướng dẫn của Thiên Chúa Giavê; và nhất là khi phải hiến dâng chính người con duy nhất của mình là Ixaác (cf. Genesis: 15:1-6; 17:3-5, 15-16; 21:1-7; Psalm 105; Hebrews 11:8, 11-12, 17-19; Luke 2:22-40). Thì đối với Thánh Cả Giuse được chọn làm cha nuôi Đấng Cứu Thế, cuộc đời của ngài đã bước vào hành trình của một sự tín thác mù mịt trong niềm tin của mình. Làm sao có thể hiểu nổi một Thiên Tử giáng trần trong một Hài Nhi nhỏ bé, mỏng giòn và yếu đuối đang phải chạy trốn vua Hêrôđê. Làm sao hiểu được một cô gái thôn nữ là Đức Maria lại là Mẹ Đấng Cứu Thế. Còn riêng Thánh Cả Giuse, cho dù có mang dòng dõi vua Đavít, nhưng cũng chỉ là dòng họ đã bị thoái vị từ lâu, làm gì còn ai biết đến Thánh Cả Giuse nếu như không được chọn làm cha nuôi Chúa Cứu Thế. Con đường cứu độ, con đường mà Thiên Chúa đi quá hoàn hảo, làm sao Thánh Giuse có thể hiểu được, làm sao có thể theo kịp, nếu như không có sự tin yêu tín thác trong bàn tay yêu thương quan phòng của Thiên Chúa. Nhưng Thánh Cả Giuse có một điểm mạnh đó là thay vì đặt vấn đề, đưa ra những câu hỏi thắc mắc, thì ngài hoàn toàn thinh lặng và chiêm ngắm, nguyện cầu và thực thi. Đó là một mẫu của niềm tin tín thác tuyệt vời.
Cuộc đời của mỗi con người chúng ta, nhiều khi cũng phải đi trong đêm tối của những ân sủng, nhiều khi chúng ta cũng không thể hiểu nổi sao mình đang được bơi lội trong đại dương bao la của ân sủng, của tình yêu, của tình trời và tình đất. Nhưng nhiều lúc chúng ta cũng không thể ngờ rằng: làm sao chúng ta có đủ sức mạnh để vượt qua những gian khổ trong đời sống đức tin, trong những hoàn cảnh sống, trên những bước đường gập gềnh theo Chúa. Tất cả là phó thác, tất cả là tin yêu và tất cả là ân sủng.
Đúng như lời của bài hát “Phó thác”:
1. Chúa ơi hồn con, xin phó thác trong tay Chúa luôn, những khi vui mừng, hoặc những lúc con đau buồn.
Mỗi khi đời con gặp những nỗi lo âu khó khăn, và mỗi khi tim con ngập tràn, hạnh phúc dâng Người.
ĐK: Chúa ơi con tuy mọn hèn, vấp ngã đã bao nhiêu lần, tội lỗi cám dỗ con luôn mãi, đã khiến hồn con xa Chúa ơi, nhưng tim con nay sẵn sàng, đón Chúa đến ban ơn lành, tha thứ hết bao lỗi lầm, và thánh hóa tâm hồn con.
Vâng sự tin tưởng phó thác cuộc đời trong bàn tay quan phòng và đầy tình thương của Chúa, cuộc đời chúng ta sẽ được bình yên, mới có đủ sức vượt qua những gian nan thử thách, những gập gềnh của đời sống hiến dâng và phục vụ.
3- Chiều Kích Lòng Mến Trong Đời Sống Của Thánh Cả Giuse
Trải qua những con đường gập gềnh sỏi đá trong đời sống thăng trầm, Thánh Giuse đã cảm nghiệm được tất cả mọi sự. Nếu như Thánh Gioan nói rằng: “Thiên Chúa là tình yêu”; thánh Augustino nói rằng: “Cứ yêu đi rồi muốn làm gì thì làm”; thì Thánh Giuse đã cảm nghiệm được rằng, chỉ có lòng mến mới có thể vượt qua được những thử thách thăng trầm trên bước đường theo Chúa và thực thi thánh ý nhiệm mầu của Thiên Chúa. Chỉ có ánh mắt của niềm tin chiếu soi vào tương lai u tối, Thánh Giuse mới có thể trung thành và vững bước, mới có đủ nghị lực tiến đi theo Chúa, Đấng mà ngài luôn tin rằng sẽ mang ơn cứu độ cho nhân loại.
Cuộc đời của mỗi người chúng ta cũng được mời gọi sống tín thác, cậy trông và yêu mến thánh ý Thiên Chúa, yêu chính Thiên Chúa trong những bước đường tương lai. Vâng chỉ có lòng mến mới đủ sức giúp chúng ta bước đi vững vàng trên con đường theo Chúa.
Chính vì thế Thánh Phaolô đã dạy chúng ta về đức mến trong bài ca đức mến:
1 Giả như tôi có nói được các thứ tiếng của loài người và của các thiên thần đi nữa, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng khác gì thanh la phèng phèng, chũm choẹ xoang xoảng.2 Giả như tôi được ơn nói tiên tri, và được biết hết mọi điều bí nhiệm, mọi lẽ cao siêu, hay có được tất cả đức tin đến chuyển núi dời non, mà không có đức mến, thì tôi cũng chẳng là gì.3 Giả như tôi có đem hết gia tài cơ nghiệp mà bố thí, hay nộp cả thân xác tôi để chịu thiêu đốt, mà không có đức mến, thì cũng chẳng ích gì cho tôi.4 Đức mến thì nhẫn nhục, hiền hậu, không ghen tương, không vênh vang, không tự đắc,5 không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng giận, không nuôi hận thù,6 không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật.7 Đức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, hy vọng tất cả, chịu đựng tất cả.8 Đức mến không bao giờ mất được (1Cr 13, 1-8).
Vâng, qua lá thư của Thánh Phaolô, chúng ta đã hiểu được lòng mến, hiểu được giá trị của lòng mến trong cuộc sống hàng ngày. Chắc chắn đây là lời mời gọi mỗi người chúng ta hãy tin tưởng, tín thác và yêu mến, để từ đây cuộc sống chúng ta sẽ có những cách cư xử tốt nhất trong vai trò mục tử. Đức Ái Mục Tử cũng là một vũ khí sắc bén và hiệu quả trên con đường chúng ta đang theo đuổi và dấn thân phục vụ.
Nguyện xin Thánh Cả Giuse luôn ở cùng, luôn đồng hành với chúng con trên những nẻo đường chúng con tiến bước.
Con xin chân thành cảm ơn Đức Cha, quý Cha và quý Thầy.
Lm. Giuse Đỗ Văn Thực