Trong các ngày vừa qua các Giám Mục vùng Calabria, nam Italia, đã cho xuất bản cuốn sách tựa đề “Tổ chức tội phạm ndrangheta là phản Phúc Âm”. Sách được biên soạn bởi Linh Mục Enzo Gabrielli, giám đốc văn phòng truyền thông xã hội của tổng giáo phận Cosenza-Bisignano, và Linh mục Giovanni Scarpino, giám đốc văn phòng truyền thông xã hội và văn hóa của HĐGM vùng Calabria.
Cuốn sách thu thập các tài liệu của các giáo phận vùng này liên quan tới nạn tội phạm có tổ chức, mà tiếng vùng Calabria gọi là “ndrangheta” trong suốt 100 năm qua, bắt đầu từ Thư mục vụ Mùa Chay năm 1916, cho tới Tài liệu hướng dẫn tựa đề “Cho một việc rao truyền Tin Mừng mới của lòng đạo đức bình dân” năm 2015, từ tài liệu “Thánh Thể và việc tái thiết luân lý xã hội” Mùa Chay năm 1947 tới thư mục vụ “HĐGM vùng Calabria chống lại tổ chức mafia, tệ nạn làm mất danh dự của xã hội” năm 1975, và các tài liệu khác trong suốt một thế kỷ.
Trong phần giới thiệu sách ĐC Vincenzo Bertolone, TGM Catanzaro-Squillace, chủ tịch HĐGM Calabria, viết: “Nơi đâu con bạch tuộc của nạn tội phạm có tổ chức bám vào và còn gặt hái các nạn nhân, thì nơi đó Giáo Hội không chỉ hạn chế vào việc làm vang vọng lên, nhưng còn tuyên bố có thuốc đề kháng chống thuốc độc mafia, vì xác tín rằng chỉ tố cáo, phòng ngừa và trừng phạt tệ nạn mafia không thôi, thì không đủ, mà cần loan báo từ đầu Tin Mừng của lòng thương xót, hoà bình và hoán cải nữa, trong một nỗ lực chung của việc tái truyền giảng Tin Mừng”.
ĐC Bertolone viết tiếp trong phần giới thiệu: “Giáo Hội, mà cho tới thời Công Đồng Chung Vaticăng II nhiều người vẫn định nghĩa là “Giáo Hội thinh lặng”, đã trở thành Giáo Hội phát biểu, gọi hỏi, kêu mời tôn trọng các luật lệ của con người và của Thiên Chúa; Giáo Hội lắng nghe và trông thấy; một Giáo Hội chu toàn việc rao truyền Tin Mừng trong thiện ích và trong hòa bình; một Giáo Hội lật đổ mọi con đường hay phương thế tội phạm; một Giáo Hội gọi ý thức tội phạm là “chủ thuyết vô thần” và “vô tôn giáo”, lên án mưu toan gian ác và ma quỷ bắt chước các lễ nghi và ngôn ngữ tôn giáo, hay tệ hơn làm sai lạc các cuộc rước, các trang trọng tôn giáo, các đền thánh và các hội đoàn đức tin. Các Giáo Hội của vùng Calabria trong 50 năm qua đã bước đi giữa dân chúng, trong một “vùng đất xinh đẹp và cay đắng”, bằng cách cùng nhau tìm nhận diện các lộ trình can đảm nhằm thanh tẩy tâm tình tôn giáo một cách trung thực là liêm chính”.
Cuốn sách cũng lấy lại các diễn văn và bài giảng của thánh Gioan Phaolô II trong chuyến viếng thăm mục vụ vùng Calabria hồi tháng 10 năm 1984, được coi như là “lời loan báo hy vọng”, cũng như lời kêu gọi của ĐTC Biển Đức XVI trong chuyến viếng thăm ngày mùng 9 tháng 10 năm 2011, trong đó ngài mời gọi người dân Calabria tin nơi Thiên Chúa nhiều hơn, vì đức tin chân thật là thuốc chống lại nạn tội phạm có tổ chức. Sách cũng lấy lại bài giảng của ĐTC Phanxicô trong chuyến viếng thăm Cassano allo Jonio ngày 21 tháng 6 năm 2014. Với các lời lẽ cứng rắn, rõ ràng và nghiêm khắc các vị đã kêu gọi mọi thành viên của các tổ chức tội phạm mafia, camorra, ndrangheta từ bỏ con đường bạo lực gian ác tội lỗi và sự dữ, để hoán cải tâm lòng, trở về với cuộc sống ngay lành liêm chính.
Ngày mùng 9 tháng 5 năm 1993 trong bài giảng thánh lễ cử hành tại quảng trường các đền thánh ở Agrigento, nam Italia, Đức Gioan Phaolô đã gióng lên lời kêu mời và cảnh cáo sau đây: “Có một lần Thiên Chúa đã nói: chơ giết người. Con người, bất cứ tổ chức nào của con người, tội phạm mafia có thể thay đổi và chà đạp quyền rất thánh này của Thiên Chúa, Tôi nói với các người hữu trách: Hãy hoán cải! Một ngày kia sự phán xử của Thiên Chúa sẽ tới”.
Trong chuyến viếng thăm mục vụ tổng giáo phận Palermo thủ phủ đảo Sicilia nam Italia ngày mùng 3 tháng 10 năm 2010 ĐTC Biển Đức XVI đã khích lệ giới trẻ địa phương như sau: “Các con đừng sợ hãi chống lại sự dữ! Cùng nhau các con sẽ như một cánh rừng lớn lên, có lẽ một cách lặng lẽ, nhưng có khả năng đem lại hoa trái, đem lại sự sống và canh tân vùng đất cuả các con một cách sâu rộng! Đừng nhượng bộ trước các gợi ý của tổ chức tội phạm mafia, là một con đường của sự chết, không phù hợp với Tin Mừng!”
Trong chuyến viếng thăm mục vụ vùng Calabria ngày 21 tháng 6 năm 2014 ĐTC Phanxicô đã mạnh mẽ tố cáo các tổ chức tội phạm Ndrangheta. Giảng trong thánh lễ cử hành trước 250.000 tín hữu tại tại bãi đất trống Sibari ĐTC nói: “Khi người ta thay thế việc tôn thờ Thiên Chúa bằng việc tôn thờ tiền bạc, thì mở ra con đường dẫn đưa tới tội lỗi, lợi nhuận cá nhân và đàn áp. Khi người ta không tôn thờ Thiên Chúa, thì nguời ta trở thành những kẻ tôn thờ sự dữ, như những người sống nhờ việc làm ăn xấu, bạo lực, và vùng đất xinh đẹp biết bao của anh chị em bị các ảnh hưởng của tội này. Tổ chức ndrangheta là điều này: tôn thờ sự dữ và khinh rẻ thiện ích chung. Cần phải chống lại sự dữ này, đẩy nó ra xa, cần phải nói không với nó… Những người không ở trên con đường này của sự thiện, như những thành viên của tổ chức mafia, những người này không sống hiệp thông với Thiên Chúa, họ bị dứt phép thông công”.
** Trong một bài phỏng vấn danh cho chương trình Ý ngữ đài Vaticăng liên quan tới việc cho phát hành cuốn sách nói trên ĐTGM Bertolone khẳng định rằng: “Những người nam nữ của các tổ chức mafia, camorra hay ndrangheta thành viên của các tổ chức tội phạm này tự đặt mình ngoài Giáo Hội. Rất thường khi những người có cuộc sống tội phạm này tiếp tục tham dự cuộc sống của các cộng đoàn kitô trên bình diện tôn giáo và đạo đức bình dân, họ xin được là cha mẹ đỡ đầu, xin cho con cái họ được lãnh nhận các bí tích. Trong các trường hợp này họ bắt chước đức tin chân thật, và vì vậy họ giống như một thuốc độc, một loại cỏ lùng trong ruộng lúa tốt là Giáo Hội. Lúa tốt không thể là tiếng vang hay là loa phóng thanh của một cung cách sống ngoại đạo, cả khi nó có được trang điểm bằng các tư tưởng kinh thánh hay được so sánh với việc mua chuộc trong các bí tích khai tâm kitô. Vì thế cần phải đặt vấn nạn liên quan tới lý do của sự cùng hiện hữu của cây dại, cỏ lùng, nghĩa là của nạn tội phạm có tổ chức trong các hình thái và các thay hình đổi dạng khác nhau của nó đối với lúa tốt. Trong cách thức này Giáo Hội trợ giúp kitô hữu không bao giờ trở thành tiếng vọng của các yêu sách và đòi hỏi tội phạm, bằng cách lột mặt nạ tâm tình tôn giáo giả hiệu và cung cách hành xử ngoại giáo, mà không xâm lấn lãnh vực chuyên biệt của việc phòng ngừa và đàn áp hình sự của các vị hữu trách đối với các tội phạm của tổ chức mafia. Theo ĐC Bertolone Giáo Hội đã luôn luôn tố cáo và lên tiếng mà không sợ hãi nạn tội phạm có tổ chức. Một trăm năm tài liệu: Giáo Hội, mà cho tới thời Công Đồng Chung Vaticăng II đã bị nhiều người định nghĩa như là Giáo Hội thinh lặng trước vài hiện tượng tội phạm, đã trở thành Giáo Hội lên tiếng, kêu gọi tôn trọng luật lệ của con người và của Thiên Chúa và mời gọi sống cuộc sống tốt của Tin Mừng.
Và cách đây đúng 100 năm các Giám Mục vùng Calabria đã công bố thư mục vụ chung Mùa Chay năm 1916 trình bầy một cách rõ ràng lập trường của Giáo Hội và đặt nền cho một giáo lý giúp thanh tẩy lòng đạo đức bình dân. Trong số các điểm yếu kém được nhắc tới có các cuộc rước kiệu, vài trò làm cha mẹ đỡ đầu, việc đào tạo giáo sĩ sơ sài, các yếu kém của các Giám Mục. Các điểm này sẽ được nhận diện và đề cập tới trong các tài liệu công bố từ từ sau đó, ngày càng rõ ràng hơn, và Giáo Hội công khai tránh xa sự suy đồi, nhất là tránh xa những gì dính líu tới hiện tượng thuộc loại tội phạm mafia. Hoạt động mục vụ chung của các Giám Mục, việc HĐGM vùng Calabria công khai đưa ra lập trường của Giáo Hội đối với vấn đề, cũng như các phát biểu và giảng dậy của từng vị, đã mở ra các con đường mới cho việc cùng nhau tố cáo tệ nạn tội phạm, việc duyệt xét lại hiện tượng này, dấn thân gạt bỏ nạn tội phạm bằng cách củng cố các đường hướng giáo dục, đào tạo giới trẻ, nhất là củng cố chứng tá kitô trên bình diện cuộc sống cá nhân và cộng đoàn. Thật là hay khi lịch sử của dấn thân này cho chúng ta chứng kiến một huấn quyền xã hội đích thực trong việc chiến đấu và thanh tẩy của các Giám Mục vùng Calabrria. Đã có nhiều điều được nói và làm, nhưng còn rất nhiều điều phải làm.
Trong cuộc phỏng vấn dành cho đài Vaticăng ngày 23 tháng 6 năm 2015 ĐC Salvatore Nunnari, hồi đó là chủ tịch HĐGM vùng Calabria, kiêm Giám quản tông toà giáo phận Cosenza, đã tuyên bố: “Tổ chức tội phạm Ndrangheta chống Giáo Hội và chống Tin Mùng”. ĐC đã đưa ra lời tuyên bố này sau khi có cuộc họp giữa ban thường vụ của các Giám Mục vùng Calabria với một phái đoàn của Uỷ ban quốc hội chống tổ chức tội phạm Mafia do dân biểu Rosy Bindi hướng dẫn. Trong cuộc họp kéo dài hai giờ rưỡi các tham dự viên đã thảo luận về các dụng cụ cần sử dụng để chống lại nạn tội phạm ndrangheta và dấn thân của Giáo Hội trong việc mạnh mẽ lên án một hiện tượng lạm dụng đức tin. ĐC cho biết các thành viên của tổ chức tội phạm ndrangheta tìm cách hiện diện trong các lễ nghi tôn giáo, trọng thể của cuộc sống đức tin của chúng tôi, tôi nghĩ tới các cuộc rước kiệu, và các cúi đầu. Đây là thói quen của các thành viên tổ chức ndrangheta. Khi khiêng kiệu đi qua trước nhà của các tay anh chị đầu sỏ của tổ chức, những người khiêng kiệu tìm cách cho tượng trên kiệu cúi chào tỏ lòng cung kính đối với họ.
Chính vì thế nên hồi tháng 2 năm 2014 các Giám Mục vùng Calabria chúng tôi đã bắt đầu nghiên cứu tình hình này để soạn thảo một tài liệu mục vụ. Khi ĐTC Phanxicô đã đến thăm mục vụ Cassano ngày 21 tháng 6 và đã mạnh mẽ lên tiếng chống lại các tổ chức tội phạm và dứt phép thông công các thành viên của tổ chức ndrangheta, tài liệu này đã được soạn thảo xong và có tựa đề là “Làm chứng cho Tin Mừng”. Tài liệu không chống lại ai hết, nhưng khích lệ mọi người làm chứng cho Tin Mừng để trở lại với sự thật. Và chúng tôi đã nói một cách rõ ràng với các thành viên ndrangheta rằng: “Quý vị không có gì dính dáng với Giáo Hội. Nhưng Giáo Hội chờ đợi quý vị”. Mười hai Giáo Hội địa phương của chúng tôi đã hội họp với nhau vì xác tín rằng tổ chức tội phạm ndrangheta là một sự dữ của vùng Calabria. Các thành viên của tổ chức này không dính dáng gì với Giáo Hội, mặc dù họ có các hình các thánh nhưng không dính dáng gì tới Giáo Hội và Tin Mừng. Không phải Giáo Hội loại trừ họ, nhưng chính họ tự đặt mình ra ngoài Giáo Hội. Giáo Hội chờ đợi họ hoán cải để lại có họ trong lòng mình. Nhưng trong sự rõ ràng của các lập trường họ không thể có sự đồng ý của Giáo Hội vì họ chống lại Giáo Hội. Ai lầm lạc hãy tìm đường trở về, khi đó sẽ có đối thoại. Giáo Hội không phán xét, nhưng gặp gỡ. Thương xót và công lý đi đôi với nhau.
Thật ra, tài liệu là một hy vọng cho những người nhận ra sự dữ mà họ đang làm, sự dữ mà họ bị liên lụy trong đó, vì họ có thể trở về. Nhưng ở đây lòng thương xót đi đôi với công lý. Nó là một rộng mở cho hy vọng vì các anh chị em này có thể trở về, bằng cách chứng minh cho thấy họ là những người đã thực sự thay đổi. ĐC Nunnari nhấn mạnh rằng các liên lạc giữa tổ chức tội phạm ndrangheta và Giáo Hội phải bị bẻ gẫy hoàn toàn. ĐC nói: chúng tôi đã nghĩ là không được để cho các linh mục của chúng tôi cô đơn. Họ phải cảm thấy có một Giáo Hội đứng sau lưng họ, có một Giám Mục yểm trợ họ. Vì thế tài liệu chúng tôi đã soạn thảo có các đường nét chung liên quan tới các vấn đề như: đám tang của các người tội phạm, của người thủ lãnh, phải trả lời như thế nào, các bí tích ban cho những người này. Nghĩa là chúng tôi đưa ra các đường nét chung nòng cốt, và mỗi Giám Mục công bố sắc lệnh trong giáo phận của mình. Và tôi hy vọng tài liệu mau chóng được HĐGM vùng Calabria thông qua, sau khi thảo luận và sửa đổi những gì cần thiết.
(Linh Tiến Khải, RadioVaticana 10.07.2016/ SD 30-62-016)