Tiếp tục loạt bài giáo lý về cầu nguyện, Đức Thánh Cha Phanxicô giải thích về cách cầu nguyện của Tổ phụ Áp-ra-ham: một cuộc đối thoại với Chúa, không loại trừ các cuộc thảo luận, nhưng được đánh dấu bằng sự tin tưởng và sẵn sàng thực hiện lời Chúa.
Sáng thứ Tư 03/06, trong buổi tiếp kiến chung trực tuyến, Đức Thánh Cha Phanxicô tiếp tục đề tài giáo lý về cầu nguyện và ngài giải thích về cách cầu nguyện của ông Áp-ra-ham. Tổ phụ Áp-ra-ham nghe tiếng Thiên Chúa và tín thác vào lời hứa của Người, làm theo lời Người mời gọi. Cuộc đời của ông trở thành ơn gọi, một lời mời gọi sống theo lời hứa của Thiên Chúa.
Đức Thánh Cha mời gọi các tín hữu học theo gương cầu nguyện với đức tin của tổ phụ Áp-ra-ham: lắng nghe, hành trình, trò chuyện và ngay cả tranh luận với Chúa, nhưng luôn sẵn sàng đón nhận và thực hành lời Chúa.
Mở đầu bài giáo lý Đức Thánh Cha nói:
Can đảm tin tưởng vào lời Chúa hứa
Có một giọng nói đột ngột vang lên trong cuộc đời của tổ phụ Áp-ra-ham, một giọng nói mời gọi ông bước vào một hành trình nghe có vẻ không hợp lý: một giọng nói thúc đẩy ông rời bỏ quê hương, nguồn cội của gia đình, để đi đến một tương lai mới mẻ, khác biệt. Và tất cả dựa trên cơ sở của một lời hứa mà ông chỉ cần tin cậy. Tín tưởng vào một lời hứa không phải là điều dễ dàng, và chúng ta cần can đảm để làm điều này. Ông Áp-ra-ham đã tin tưởng.
Kinh Thánh không nói về quá khứ vị tổ phụ đầu tiên. Luận lý của các sự việc gỉa định rằng ông tôn thờ các vị thần khác, có lẽ ông là một người khôn ngoan, quen với việc xem xét bầu trời và các tinh tú. Thật sự là Chúa hứa với ông rằng hậu duệ của ông sẽ đông như những vì sao lấp lánh trên bầu trời.
Ông Áp-ra-ham lên đường. Ông lắng nghe tiếng Chúa và tin tưởng vào lời của Người. Sự khởi hành của ông đã tạo nên một cách hiểu mới về mối quan hệ với Thiên Chúa; chính vì lý do này mà tổ phụ Áp-ra-ham hiện diện trong các truyền thống linh đạo vĩ đại của Do Thái giáo, Kitô giáo và Hồi giáo như một người hoàn hảo của Thiên Chúa, có khả năng phục tùng Chúa ngay cả khi ý muốn của Chúa thật khó khăn, nếu không muốn nói là không thể hiểu được.
Cuộc đời Kitô hữu là thực hiện lời Chúa hứa
Do đó, Áp-ra-ham là con người của Lời Chúa. Khi Thiên Chúa nói, con người trở thành người đón nhận Lời Chúa và cuộc sống của họ là nơi mà Lời Chúa muốn nhập thể. Đây là một điều mới lạ tuyệt vời trong hành trình tôn giáo của con người: cuộc sống của người có đức tin bắt đầu được hiểu như là một ơn gọi, như nơi mà một lời hứa được thực hiện; và con người di chuyển trong thế giới không phải dưới sức nặng của điều bí ẩn, nhưng với sức mạnh của lời hứa đó, lời hứa mà một ngày kia sẽ trở thành sự thật. Và ông Áp-ra-ham tin vào lời hứa của Thiên Chúa. Ông đã tin và ông đã đi, dù không biết mình đi đâu, thư gửi các tín hữu Do Thái nói như thế. Nhưng ông đã tin tưởng.
Đức tin trở thành lịch sử
Đọc sách Sáng thế, chúng ta khám phá cách ông Áp-ra-ham sống kinh nguyện trong sự trung thành liên tục với Lời Chúa, Lời xuất hiện theo định kỳ dọc theo hành trình của ông. Tóm lại, chúng ta có thể nói rằng đức tin trở thành lịch sử trong cuộc đời của ông Áp-ra-ham. Nghĩa là, ông Áp-ra-ham, bằng cuộc sống và gương mẫu của ông, dạy cho chúng ta cuộc hành trình này, con đường mà qua đó đức tin làm nên lịch sử. Thiên Chúa không chỉ được thấy trong các hiện tượng vũ trụ, giống như một vị thần xa xôi, người có thể làm cho sợ hãi. Thiên Chúa của ông Áp-ra-ham trở thành “Thiên Chúa của tôi”, Thiên Chúa của lịch sử cá nhân của tôi, Đấng hướng dẫn bước chân tôi, Đấng không bỏ rơi tôi; Thiên Chúa của những ngày của tôi, người bạn đồng hành trong những cuộc phiêu lưu của tôi; Thiên Chúa Quan phòng.
Đức tin là kinh nghiệm của con người về sự hiện diện của Thiên Chúa
Đức Thánh Cha đặt câu hỏi: Chúng ta có cảm nghiệm Thiên Chúa như là “Thiên Chúa của tôi”, Thiên Chúa đồng hành với tôi, Thiên Chúa của lịch sử đời tôi, Người dẫn bước tôi đi, Người không bỏ rơi tôi, Thiên Chúa của mọi ngày của tôi không?
Đức Thánh Cha giải thích tiếp: Kinh nghiệm này của Abram cũng được chứng thực bởi một trong những văn bản nguyên bản nhất trong lịch sử tu đức: Tưởng niệm của Blaise Pascal. Nó bắt đầu thế này: “Thiên Chúa của Áp-ra-ham, Thiên Chúa của Isaac, Thiên Chúa của Gia-cóp, không phải của các triết gia và học giả. Sự chắc chắn, chắc chắn. Tình cảm. Niềm vui. Hòa bình. Thiên Chúa của Chúa Giêsu Kitô”. Tác phẩm tưởng niệm này, được viết trên một tờ giấy nhỏ, và được tìm thấy sau khi ông qua đời, được may bên trong chiếc áo của triết gia, cho thấy rằng nó không phải là một suy tư trí tuệ mà một người khôn ngoan như ông có thể hiểu về Thiên Chúa, nhưng là cảm giác sống động, được cảm nghiệm, về sự hiện diện của Người. Ông Pascal thậm chí còn ghi lại khoảnh khắc chính xác mà ông cảm thấy thực tế đó, cuối cùng ông đã gặp nó: vào tối ngày 23/11/1654. Đó không phải là một Thiên Chúa trừu tượng hay vị Thần của vũ trụ. Người là Thiên Chúa của một con người, của một tiếng gọi, Thiên Chúa của Áp-ra-ham, của I-sa-ác, của Gia-cóp… Thiên Chúa Đấng là sự chắc chắn, là tình cảm, là niềm vui.
Sự hoàn toàn vâng theo ý Chúa của ông Áp-ra-ham
Giáo lý Hội thánh Công giáo dạy: “Kinh nguyện của ông Áp-ra-ham được thể hiện trên hết bằng hành động: con người thinh lặng, ở mỗi giai đoạn, ông xây dựng một bàn thờ cho Chúa” (Giáo lý Hội thánh Công giáo, 2570). Ông Áp-ra-ham không xây một đền thờ, nhưng rải trên đường ông đi những tảng đá nhắc nhớ Thiên Chúa đã đi qua đó. Một Thiên Chúa gây ngạc nhiên, khi Người đến thăm ông trong hình hài của ba vị khách mà ông và bà Sarah tiếp đón nồng nhiệt, và các ngài đã thông báo cho họ biết về sự ra đời của con trai I-sa-ác (x. St 18, 1-15). Ông Áp-ra-ham đã 100 tuổi và vợ ông 90 tuổi, khoảng đó. Và họ đã tin. Họ tin tưởng vào Thiên Chúa. Và bà Sa-ra, vợ ông, đã mang thai. Ở tuổi đó! Đây là Thiên Chúa của ông Áp-ra-ham, Thiên Chúa của chúng ta, Đấng đồng hành với chúng ta.
Do đó, ông trở nên quen thuộc với Thiên Chúa, có thể tranh luận với Người, nhưng luôn trung thành, thậm chí cho đến bị thử thách hết mức, khi Thiên Chúa yêu cầu ông tế lễ hy sinh con trai của mình là I-sa-ác, đứa con của tuổi già, con duy nhất, con thừa tự. Ở đây, ông Áp-ra-ham sống đức tin như một bi kịch, như cuộc hành trình giữa đêm đen, dưới bầu trời lần này không có sao. Và nhiều lần nó cũng xảy đến với chúng ta như thế, đi trong đêm tối, nhưng với đức tin. Chính Thiên Chúa sẽ ngăn bàn tay của ông Áp-ra-ham khi ông đã sẵn sàng để sát tế con mình, vì Người đã thấy sự sẵn lòng thực sự của ông (x. St 22, 1-19).
Học cầu nguyện như ông Áp-ra-ham: lắng nghe, trò chuyện, tranh luận, nhưng luôn với đức tin
Chúng ta hãy học theo ông Áp-ra-ham, học cầu nguyện bằng đức tin: lắng nghe Chúa, bước đi, đối thoại để thảo luận. Chúng ta đừng sợ tranh luận với Thiên Chúa, ngay cả nói một điều có vẻ như lạc đạo. Nhiều lần tôi đã nghe người ta nói với tôi “Cha có biết không, điều này xảy ra với con và con nổi giận với Chúa” – “Nhưng con có dám giận Chúa sao?” – “Dạ có, con nổi giận!” Nhưng đây là một hình thức cầu nguyện bởi vì chỉ có con cái mới có thể nổi giận với cha mình và sau đó gặp lại ông. Chúng ta hãy học ông Áp-ra-ham, trò chuyện và tranh luận, với đức tin, nhưng luôn sẵn sàng đón nhận lời Chúa và đưa nó vào thực hành. Với Chúa, chúng ta học cách nói chuyện như một người con với cha của mình; lắng nghe Người, trả lời, tranh luận. Nhưng rõ ràng thẳng thắn như con cái với cha. Ông Áp-ra-ham dạy chúng ta cầu nguyện như thế.
Hồng Thủy
(VaticanNews Tiếng Việt 03.06.2020)