Từ hồi nhỏ, tôi đã được nghe giai thoại về một Ngài với câu nói bất hủ: “Nhất tu nhị tù”. Tôi chỉ hiểu mang máng là người ta đang ca ngợi một con người có “chí tu”, trung kiên bền đỗ tới cùng, một lòng một dạ theo đuổi con đường tu trì, dù có phải trả giá đắt cho lựa chọn ấy…
Hôm nay, lễ giỗ 100 ngày, được nghe một vị tiền bối nói về Ngài, mới hiểu rõ hơn câu tâm niệm ấy.
Từ thuở nhỏ, Ngài đã có chí hướng tu trì. Là con trai duy nhất trong một gia đình có bốn chị em, nhưng không vì thế mà ngại dâng mình cho Chúa. Tuổi nhỏ, nhưng đã có chí lớn, không tham gia các trò chơi “nghịch ngợm” ngược với sự “nhu mì” của đời tu, như leo trèo nghịch ngội, lêu lổng đua diều…
Vào Chủng viện Mẫu Tâm, chuyên chăm học hành, tu thân tích đức. Biến cố giải tán chủng viện xảy đến, Đoàn Mẫu Tâm ở Trung Linh gặp khó khăn, Ngài vẫn bám trụ, với lời hứa khẳng khái trước mặt Bề trên: “Nếu chủng viện chỉ còn một chủng sinh, thì con cũng quyết ở lại chứ không bỏ rơi các thầy”.
Cái gì phải đến đã đến. Ngài bị bắt đi tù. Chỉ cần ký giấy bỏ tu về lấy vợ là hết tù hết tội ngay. Nhưng không! “Nhất tu nhị tù”. Dù có chết cũng không đổi thay ý kiến được… Mười ba năm thử thách cho một lời tuyên bố như vậy! Tất cả tuổi xuân đã bị “vùi” trong tù đày, gian khổ.
Từ năm 1994 được công khai “làm mục vụ”. Bề trên gửi đến miền xa nhất, nghèo nhất, hoang sơ nhất… Hơn hai mươi năm ròng rã khai phá, xây dựng, vun trồng… và những căn bệnh của tuổi già đã đến. Đứng lên ngã xuống, chết đi sống lại, không làm cho “chí tu” ấy phai nhạt. Còn một chút sinh lực là phục vụ, “phục vụ đến hơi thở cuối cùng”! Năm lần bảy lượt “người ta” dụ dỗ “tham gia” này nọ, nhưng cũng một mực khéo léo chối từ. Bả danh lợi cũng không “bào mòn” chí tu…
Tạ ơn Chúa đã thương và làm những điều kỳ diệu nơi những con người tuy bé nhỏ nhưng nhất dạ trung thành với Ngài.
Ngày nay, có một căn bệnh khá trầm trọng trong giới nhà đạo và nhà tu: bệnh than! Than đời, than đạo, than nhau… Nhiều người cũng than “nhất tu nhị tù”, theo nghĩa: đi tu khổ như đi tù vậy! Câu tâm niệm xưa hay thế, ý nghĩa thế, bừng bừng nhiệt huyết ý chí tu trì như thế, giờ này bị bóp méo ý nghĩa một cách thê thảm.
Đó chẳng phải là điều đáng tiếc và đáng suy nghĩ lắm sao!
QV 21.5.2017
Dominic Trần