(Gs 5, 9a.10-12; 2 Cr 5, 17-21; Lc 15, 1-3. 11-32)
Ta đang bước vào những ngày cuối của Mùa Chay. Trang Tin Mừng Chúa nhật IV mùa Chay hôm nay mời gọi chúng ta cảm nhận được và nhất là sống được trong niềm vui, niềm hạnh phúc của một người vừa thoát một hoạn nạn, một đau buồn, một cơn ác mộng và đang sống trong một thực tế an toàn và thanh thản.
Có bao giờ chúng ta trải qua khốn khó để rồi ta cảm được kinh nghiệm đó chưa?
Phải chăng đó là kinh nghiệm của một người tưởng mình mắc bệnh nan y đang chờ chết, nhưng sau khi đi kiểm tra sức khỏe, làm các xét nghiệm, gặp bác sĩ khám và nhận được kết quả tốt đẹp là không có gì đáng ngại, sẽ khỏi. Ðó là trải nghiệm của hai vợ chồng cắn đắng nhau, gây gỗ nhau tưởng đã đi đến chỗ đỗ vỡ, nhưng sau đó tìm lại được sự tha thứ, sự giải hòa và ôm nhau trong nước mắt. Ðó là kinh nghiệm của người vừa an toàn thoát khỏi một tai nạn kinh hoàng.
Đứng trước những cảnh bi thương đau đớn đó, trong hoàn cảnh đó ta sẽ cảm thấy thấm thía ý nhị của Thánh vịnh 124: “Hồn tôi như cánh chim đã vượt thoát bẫy của người đánh chim, bẫy đã tan tành muôn mảnh, còn chúng tôi, chúng tôi đã thoát”.
Đoạn sách Giosuê mà ta vừa nghe đã kể lại sự vui mừng hạnh phúc của dân Do Thái sau khi thoát khỏi nô lệ Ai Cập và nhất là sau khi đặt chân đến miền Ðất Hứa. Từ nay, họ không còn phải đối diện với những ngày lang thang sa mạc gian lao, nguy hiểm. Qua đau khổ, dân Chúa chọn đã về đến quê hương Chúa đã hứa ban cho Abraham làm gia nghiệp, nơi đó tổ tiên của họ là Abraham, Isaác, Giacóp đã sống.
Đến đất mới, dân Chúa đã xây dựng lại, đã khai khẩn đất đai làm mùa và nhất là đã bắt đầu tiêu dùng những thổ sản quê hương, từ ruộng đất và lao công của họ. Vui hưởng ân lành của Chúa cảm thấy hạnh phúc tràn trề. Trong tình yêu thương săn sóc của Chúa, họ đã hát lên thánh vịnh 33 dùng làm đáp ca “Hãy nhìn về Chúa để các bạn vui tươi và các bạn khỏi hổ ngươi bẻ mặt. Kìa người đau khổ cầu cứu và Chúa đã nghe và Người đã cứu họ khỏi mọi điều tai nạn”.
Sang tâm tình của thánh Phaolô đã nhắc cho giáo đoàn Côrintô một hạnh phúc to lớn, không hạnh phúc, không niềm vui nào có thể so sánh được. Ðó là hạnh phúc của con người trở thành tạo vật mới, trở thành con Chúa trong Chúa Giêsu Kitô.
Công cuộc tái tạo hay nói khác đi là trở thành tạo vật mới đó được thực hiện nhờ sự giao hòa lại cùng Thiên Chúa.
Cũng vì tội lỗi và chính tội lỗi làm cho con người sống xa Chúa, cắt đứt mọi liên lạc cùng Chúa, cuộc đời bị mất hướng, đời sống trở thành vô nghĩa, nhất là nguy hiểm diệt vong đang chờ đón. Nhưng may mắn cho nhân loại, cho chúng ta, thánh Phaolô bảo: “Vì Chúa Kitô, chúng tôi van nài anh chị em hãy giao hòa lại với Thiên Chúa, Ðấng không hề biết tội thì Thiên Chúa làm cho nên thân tội vì chúng ta, để trong Ngài, chúng ta trở nên công chính trước Thiên Chúa”.
Không còn niềm vui nào bằng, từ tội lỗi trở thành công chính, từ nô lệ sự dữ trở thành con Thiên Chúa, từ đứng bên bờ diệt vong trở thành sống đời đời, trong ân sủng và tình thương. Niềm vui được cứu thoát nô lệ Ai Cập về Ðất Hứa của dân Do Thái trong sách Giosuê, nơi bài đọc thứ nhất không thể nào so sánh được với niềm vui to lớn của con người từ nô lệ tội lỗi trở về làm con cái Thiên Chúa.
Với Trang Tin Mừng quá quen thuộc, thuộc đến độ ta có thể nhớ nằm lòng từng chi tiết, từng câu nói của các nhân vật trong dụ ngôn mà ta quen gọi là “dụ ngôn người con hoang đàng”.
Ta thấy Chúa Giêsu đưa ra một thí dụ tuyệt vời, rõ ràng dễ hiểu và nổi tiếng, ai cũng biết cả. Ðể an ủi để khích lệ người tội lỗi hãy biết suy nghĩ, hãy biết dứt khoát đứng dậy và mạnh dạn tuyên bố: “Tôi muốn ra đi trở về với Cha tôi”, Chúa Giêsu đưa ra hai người con tiêu biểu cho hai cuộc trở về.
Và rồi ta thấy hình ảnh của người con phung phá trở về trong tình yêu của cha mình, của mái ấm gia đình. Người con cả cần phải trở về trong tình anh em, phải biết tha thứ cho em mình, phải biết hòa nhập vào niềm vui của gia đình. Sự trở về trong tình anh em này cũng có một tầm quan trọng giống như sự trở về cùng tình cha con.
Trái ngược lại với người em, người con cả dầu tự hào là luôn sống trung thành với Cha, nhưng nếu khước từ tình anh em, thì anh vẫn là người ngoài cuộc không vào nhà và không cùng chung hưởng hạnh phúc niềm vui của gia đình. Nếu anh không vào chính là tự ý anh không vào. Người cha vẫn luôn mở rộng cửa nhà, mở rộng vòng tay, mở rộng cõi lòng năn nỉ anh.
Vậy niềm vui thật của cuộc trở về trong tình yêu thương của Chúa phải có hai chiều kích, trở về cùng Thiên Chúa là Cha và trở về cùng anh chị em của mình, chính là tha thứ, làm hòa lại với nhau, giải tỏa những hận thù và sống trong tình yêu thương. Ðó là niềm vui thật, niềm vui mà ca nhập lễ kêu mời “Mừng vui lên hỡi Giêrusalem, tề tựu cả về đây hỡi những ai hằng mến yêu thành. Các bạn đang sầu khổ, nào hớn hở vui mừng hân hoan tận hưởng niềm an ủi chứa chan”.
Với trang Tin Mừng này, ta sẽ noi gương ai ? ta sẽ làm gì ?
Không thể ngồi đó để nói suông như bao người đã nói, ta phải làm một hành động chứng tỏ ta nhất định đứng dậy lên đường trở về nhà cha ta, để sống lại trong hạnh phúc của tình yêu thương nồng thắm của Người.
Đơn giản, chỉ cần một sự cố gắng, một hành động thực tế có thể là một sự dốc lòng từ bỏ một tật xấu đã từng làm tôi đau buồn, đã kéo ghì tôi trong tội lỗi hay đã làm cho những người thân yêu trong gia đình tôi phải khổ.
Bước đi một bước nữa, ta học bài học từ người anh: Ta không đứng để cho Cha tôi phải năn nỉ. Ta hãy biết tha thứ cho người khác, hãy hòa mình vào niềm vui của gia đình, nhất là chia sẻ niềm vui của Thiên Chúa là Cha ta khi một người anh chị em tôi trở về nhà Cha.
Ta vẫn xin Chúa cho ta vượt qua con người yếu đuối của ta để ta có lòng chạnh thương như người Cha để tha thứ, để đón nhận tất cả những yếu đuối của anh chị em đồng loại. Và phần ta, trong tư cách là người con, ta biết trở về với Cha để ta nhận được lòng thương xót của Cha.
Huệ Minh