Hôm nay, Giáo Hội mừng lễ kính Thánh Mat-thi-a Tông đồ. Có thể nói rằng: Thánh Mat-thi-a là vị tông đồ của giờ thứ 11. Tại sao vậy? Bởi vì, Mười Hai Tông Đồ (kể cả Giu-đa, kẻ phản bội Chúa) được Chúa Giê-su chọn làm tông đồ khi Chúa còn đang thực thi sứ vụ loan báo Tin Mừng, thì Mat-thi-a lại được chọn làm tông đồ khi cuộc tử nạn và phục sinh của Chúa Giê-su đã hoàn tất.
Chúng ta cùng nhau nhìn qua chân dung của Mat-thi-a một chút, để tìm hiểu về cuộc đời của vị tông đồ giờ thứ 11 này như thế nào?
Theo lời của Thánh Tông đồ trưởng Phê-rô thuật lại trong sách Công Vụ Tông Đồ (x. Cv 1, 21 – 22), (thì) ngay từ khi Chúa Giêsu chịu phép rửa của Gio-an Tẩy Giả tại sông Gio-đan thì Mat-thi-a đã có mặt, và ông đã âm thầm đi theo Chúa trong suốt 3 năm cho đến khi Chúa chịu tử nạn và phục sinh. Trong suốt 3 năm ấy, Chúa Giê-su đã chọn 12 môn đệ thân tín để lập thành Nhóm Mười Hai (mà chúng ta gọi là 12 Tông đồ của Chúa Giê-su), thế nhưng trong số 12 người được chọn ấy vẫn không có tên của Mat-thi-a, mặc dù ông đã theo Chúa ngay từ những ngày đầu trong sứ vụ loan báo Tin Mừng. Tuy vậy, nhưng Mat-thi-a không hề tỏ ra thất vọng, và Ngài cũng không cầu xin cho mình một ân huệ nào mà chỉ biết âm thầm theo Chúa một cách kiên trì trong vai trò một tín hữu như bao nhiêu người khác.
Vậy Mat-thi-a được chọn làm tông đồ trong hoàn cảnh nào?
Như chúng ta đã biết, khi Giu-đa Ircariốt, kẻ phản bội Chúa đã đi vào con đường của sự chết, (thì) Nhóm Mười Hai chỉ còn lại 11 người. Vì thế, để chọn một người thay chỗ cho Giu-đa, Tông đồ trưởng Phê-rô đã tuyên bố: “Trong số những người anh em đã cùng chúng tôi theo Chúa Giê-su suốt thời gian Người sống giữa chúng ta, kể từ khi Người được ông Gio-an làm phép rửa cho đến ngày Người lìa bỏ chúng ta và được rước lên trời, phải có một người trở thành chứng nhân cùng với chúng ta để làm chứng rằng Chúa đã phục sinh” (Cv 1, 21- 22).
Trước lời tuyên bố của Phê-rô, các Tông đồ đề cử hai người: một là ông Giu-se (biệt danh là Ba-sa-ba; hay còn gọi là Giút-tô); hai là ông Mat-thi-a mà Giáo hội mừng kính Ngài hôm nay. Sau khi đã đề cử hai ông, các Tông đồ đã cầu nguyện với Chúa rằng: “Lạy Chúa, chính Chúa thấu suốt lòng mọi người, xin chỉ cho thấy Chúa chọn ai trong hai người này để nhận chỗ trong sứ vụ tông đồ, chỗ mà Giu-đa đã bỏ để đi về chỗ dành cho hắn”(Cv 1, 23-24). Thế là các Tông đồ bắt đầu rút thăm, và Mat-thi-a đã trúng thăm. Từ đây, Mat-thi-a chính thức trở thành tông đồ để thay chỗ của Giu-đa, kẻ đã bán Chúa với giá rẻ mạt 30 đồng bạc.
Mat-thi-a trở thành Tông đồ của Chúa trong bối cảnh âm thầm như vậy đó. Ông là con ai? Quê quán ở đâu? Danh giá gia đình ra sao, sự nghiệp như thế nào? Chẳng ai biết. Người ta chỉ biết đến Mat-thi-a khi Ngài được chọn làm tông đồ để thay thế vào con số 12 đã bị khuyết. Thế nhưng, sau khi đã được chọn làm tông đồ, được gia nhập vào tông đồ đoàn, Thánh Mat-thi-a đã rất hăng say trong việc loan báo Tin Mừng Phục Sinh của Đức Ki-tô cho mọi người. Nhờ tinh thần truyền giảng hăng say cùng với lối sống khiêm nhường trong khi thi hành sứ vụ của thánh Mat-thi-a mà đã có rất nhiều người tin Chúa và xin được rửa tội để gia nhập vào đạo thánh Chúa để hưởng ơn cứu độ muôn đời.
Thế nhưng, thời kỳ đầu của Giáo hội thời sơ khai, việc truyền giảng Tin Mừng, cũng như sống Tin Mừng của Đức Ki-tô Phục sinh gặp rất nhiều khó khăn do việc cấm cách và bách hại đạo của các vua chúa, quan quyền thời đó. Vì thế các tông đồ nói chung, và thánh Mat-thi-a mà chúng ta mừng lễ kính Ngài hôm nay gặp rất nhiều khó khăn và thử thách. Các ngài đã bị bắt bớ, tra tấn và gông cùm một cách rất khổ cực. Với Thánh tông đồ Mat-thi-a, ngài đã phải trả giá cho việc loan báo Tin Mừng Phục Sinh của Đức Ki-tô bằng cách chịu ném đá và cuối cùng bị chặt đầu dưới thời vua Nê-rô vào năm 63. Với cái chết đó, ngài đã được diễm phúc tử vì đạo và thi thể của Ngài được đưa về chôn cất tại Giêrusalem, và sau này thánh nữ Hélena, mẹ của Vua Constantinô đã cho phép rước hài cốt của Ngài đưa về Roma.
Theo sử sách còn lưu lại, một phần xương thánh của thánh nhân vẫn còn lưu giữ tại đền thờ Đức Bà Cả, nơi thánh nhân đã làm nhiều phép lạ.
Xin Thánh Mat-thi-a Tông đồ cầu nguyện trước Tòa Chúa cho chúng con, để chúng con biết học theo các nhân đức của Ngài: sống âm thầm, khiêm nhường, biết hoàn toàn phó thác cuộc đời cho Chúa, trung thành làm chứng cho Chúa bằng chính cuộc sống đức tin thường ngày của chúng con, để ngày sau hết, chúng con được cùng với Thánh Mat-thi-a hưởng hạnh phúc vinh quang trên trời. Nơi đó, Chúa đã dành sẵn cho những ai trung thành với Chúa cho đến hơi thở cuối cùng. Amen.
Lm. Đaminh Trần Văn Tường
(Bài viết có tham khảo trong sách Hạnh Các Thánh)