Như là các lời thơ, Thánh Vịnh đã diễn tả lòng thương xót của Thiên Chúa rất đẹp và phong phú. Ở đây trong phạm vị hạn hẹp, chúng ta chỉ có thể đọc một số Thánh Vịnh:“Lòng nhân hậu và tình thương Chúa ấp ủ tôi suốt cả cuộc đời“ (Tv 23,6). “Tất cả đường lối Chúa đều là yêu thương và thành tín đối với những kẻ nào giữ giao ước và lề luật Chúa”(Tv 25,10). “Lạy Chúa, tình thương Ngài cao ngất trời xanh, lòng thành tín vượt ngàn mây biếc” (Tv 36, 6). “Chúa là Đấng từ bi nhân hậu, Người chậm giận và giàu tình thương” (Tv 103, 8). “Như người cha chạnh lòng thương con cái, Chúa cũng chạnh lòng thương kẻ kính tôn” (Tv 103,13). Kế bên các Thánh Vịnh tôn vinh lòng thương xót của Thiên Chúa, chúng ta còn thấy những lời kêu xin lòng thương xót Chúa: “Lạy Thiên Chúa là đèn trời soi xét, khi con kêu, nguyện Chúa đáp lời. Lúc ngặt nghèo, Chúa đã mở lối thoát cho con, xin thương xót nghe lời con cầu khẩn” (Tv 4,2). Đặc biệt cần nhắc đến Thánh Vịnh 51 của Vua Đa-vít diễn tả sự ăn năn hối cải về tội lỗi ông đã phạm với bà Bát-se-va, vợ của ông U-ri-a:
“Lạy Thiên Chúa, xin lấy lòng nhân hậu xót thương con,
mở lượng hải hà xoá tội con đã phạm.
Xin rửa con sạch hết lỗi lầm
tội lỗi con, xin Ngài thanh tẩy.
Vâng, con biết tội mình đã phạm, lỗi lầm cứ ám ảnh ngày đêm” (Tv 51, 3-5).
Sau lời kêu van lòng thương xót của Chúa, là các lời tri ân Chúa đã thương xót dân Ngài:“Hãy tạ ơn Chúa vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương” (Tv 106, 1), vì “Chúa cứu họ khỏi tay người ghen ghét, giải thoát họ khỏi tay địch thù” (Tv 106,10). Đặc biệt trong Thánh Vịnh 136, lời tạ ơn Chúa Đấng giàu lòng xót thương được nhắc đi nhắc lại đến 26 lần: Hãy tạ ơn Chúa vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương. Với Thánh Vịnh 136, tác giả muốn mời gọi chúng ta hãy cảm tạ Gia-vê, vì Người tốt lành, vìmuôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương! Hãy cảm tạ Chúa của cả chư thần, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương! Hãy cảm tạ Chúa của các Chúa, vì muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương. Dân Ít-ra-en hát lên lời tạ ơn trong dịp đại lễ Vượt Qua, kể lại tất cả những kỳ công Thiên Chúa từ lúc tạo dựng cho đến khi giải phóng và ngày ngày vẫn chăm sóc cho họ. Mỗi kỳ công được kèm theo một điệp khúc đơn điệu nhưng đầy ý nghĩa: muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương…
Nếu nhìn lại đời mình, chúng ta thấy lòng thương xót Chúa đã trải dài trong cuộc đời chúng ta, ngay khi chúng ta lọt lòng Mẹ cho đến giây phút hiện tại, và cả trong tương lai đang chờ đón chúng ta, lòng thương xót cũng sẽ đồng hành với chúng ta. Chúa đã cho con vào đời,vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương. Chúa đã cho con sinh ra trong một gia đình ấm cúng đầy yêu thương, vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương. Chúa đã dạy con xưng tụng Thánh Danh Chúa, vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương. Chúa mở Thánh Kinh của Chúa cho con, để qua đó con khám phá ra Chúa yêu thương con dường nào, vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương. Chúa đã cho phép con thờ lạy Chúa, và mời gọi con đến phụng sự Chúa, vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương. Chúa đã gọi con trở thành môn đệ, trở thành bạn thân của Chúa, dù con bất xứng và tội lỗi, vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương.
Giờ đây, trong sự tĩnh lặng của cõi lòng, con ôn lại những giờ phút chỉ có Chúa và con biết được, những giờ phút hạnh phúc và thân ái, những giờ phút buồn phiền và sám hối, những giờ phút xót thương và ân sủng. Con thấy cuộc đời con như được biến thành một lời kinh, những ký ức của con như biến thành một kinh cầu diễm ái, và lịch sử của con như biến thành một Thánh Vịnh. Sau mọi biến cố, lớn nhỏ, vui buồn, chung riêng, là một câu thơ điệp khúc nói lên ý nghĩa của tất cả và liên kết cuộc đời con thành một hoạt động của ơn quan phòng Thiên Chúa: Vì tình yêu và lòng thương xót của Chúa miên man vạn đại và từ đời này đến đời kia Chúa vẫn thế, Đấng yêu thương chúng con vô vàn. “Hãy tạ ơn Chúa vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương”.[1]
Như thế, sứ điệp lòng thương xót của Thiên Chúa trải dài trong Cựu Ước. Các tác giả luôn luôn nhắc lại rằng, Thiên Chúa giàu lòng xót thương đã kìm hãm cơn giận dữ của Ngài, và luôn ban ân huệ cho dân bất tín và bội trung, để dân của Ngài có thêm cơ hội mà ăn năn sám hối trở về. Thiên Chúa giàu lòng xót thương cũng là Đấng che chở, Đấng gìn giữ, Đấng bênh đỡ những người nghèo khổ và yếu đuối, những người bất hạnh và nhỏ bé không được xã hội chú ý tới. Trong các Thánh Vịnh, Thiên Chúa đã được ca tụng là Đấng giàu lòng xót thương, và muôn người cần ý thức mỗi ngày cao rao lời tri ân cảm tạ và tôn vinh Thiên Chúa: “Hãy tạ ơn Chúa vì Chúa nhân từ, muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương”.
Cựu Ước đóng lại, nhưng không phải là kết thúc, Cựu Ước sẽ tìm được sự trọn vẹn của mình ở trong Tân Ước. Và trong Giao Ước mới này, Thiên Chúa giàu lòng xót thương được biểu lộ cụ thể qua chính Chúa Giê-su, con yêu dấu của Cha trên trời, mà vì yêu thương Cha đã ban tặng cho nhân loại chúng ta, để Chúa Giê-su loan báo cho chúng ta Tin Mừng mà muôn người cần đế. Đó là sứ điệp của lòng thương xót.[2]
Lm. GB. Nguyễn Ngọc Thế SJ
[1] X. VALLES C.G. SJ, Psalm for contemplation – Thánh Vịnh để chiêm niệm, Loyola Presse, Chicago 1998, bản tiếng việt do Ngọc Đính CMC. chuyển ngữ năm 2005, t.447-448.
[2] X. KASPER W., Barmherzigkeit, t. 64-66.