VATICAN. Lúc 9 giờ sáng 12-2-2015, Đức Thánh Cha đã khai mạc công nghị ngoại thường của Hồng Y đoàn và đề cao mục đích cuộc cải tổ các cơ quan trung ương Tòa Thánh.
Trong số 165 vị hiện diện tại Công nghị ở Hội trường Thượng HĐGM ở Nội thành Vatican, cũng có 20 tiến chức Hồng Y sẽ được bổ nhiệm thứ bẩy ngày 14-2-2015, trong đó có ĐHY Phêrô Nguyễn Văn Nhơn, TGM Hà Nội.
Trong lời mở đầu sau kinh giờ Ba, ĐHY niên trưởng Angelo Sodano đã chào mừng Đức Thánh Cha và cho biết các Hồng y cộng tác với ngài trong việc cải tổ Giáo triều Roma. Ngài cũng nói là có 25 HY xin kiếu không đến dự công nghị vì lý do già yếu.
Tiếp lời, Đức Thánh Cha đã chào mừng 20 vị HY tân cử và cám ơn các HY khác đã đến tham dự. Đặc biệt, ngài cám ơn Hội đồng 9 Hồng y cố vấn, cũng như Đức Cha Marcello Semeraro GM giáo phận Albano, Tổng thư ký của Hội đồng 9 Hồng y cố vấn, đồng thời cũng là vị trình bày tổng hợp tiến trình làm việc trong những tháng qua của Hội đồng HY này nhắm đạt tới một dự thảo Tông hiến mới cải tổ giáo triều Roma. Đức Thánh Cha nói:
– “Mục đích cần đạt tới, vẫn luôn là tạo điều kiện để có sự hòa hợp nhiều hơn trong hoạt động của các cơ quan Trung ương Tòa Thánh, để thực hiện một sự cộng tác hữu hiệu hơn trong sự minh bạch tuyệt đối, kiến tạo công nghị tính và đoàn thể tính chân thực.”
Đức Thánh Cha minh xác rằng:
– “Cuộc cải tổ, tự nó, không là một mục tiêu, nhưng là một phương thế để làm chứng tá Kitô mạnh mẽ hơn, để đạt tới sự loan báo Tin Mừng hữu hiệu hơn, để thăng tiến tinh thần đại kết phong phú hơn, để khích lệ một cuộc đối thoại xây dựng hơn với mọi người. Cuộc cải tổ này, vốn được đại đa số các hồng y nồng nhiệt mong ước trong các phiên họp trước mật nghị bầu giáo hoàng, phải củng cố hơn nữa căn tính của Giáo triều Roma, nghĩa là phụ giúp Người Kế Vị Thánh Phêrô trong việc thi hành nhiệm vụ mục tử tối cao, hầu mưu ích và phục vụ Giáo hội hoàn vũ và các Giáo hội địa phương. Nhờ sứ vụ này, sự hiệp nhất đức tin, tình hiệp thông của Dân Chúa được củng cố và sứ mạng của Giáo Hội trên thế giới được củng cố.”
Đức Thánh Cha nhìn nhận rằng:
– “Chắc chắn đạt tới mục tiêu ấy, không phải là điều dễ dàng, nó đòi phải có thời gian, sự quyết tâm, và nhất là sự cộng tác của tất cả mọi người. Nhưng để thực hiện điều này, trước tiên, chúng ta phải tín thác nơi Chúa Thánh Linh, là Đấng thực sự hướng dẫn Giáo Hội, và khẩn cầu Chúa ban ơn phân đích chân thực.”
Trong phiên họp, ĐHY Rodriguez Maradiaga, SDB, Điều hợp viên nhóm 9 Hồng Y cố vấn, đã gợi lại tiến trình lịch sử của Hội đồng này, rồi Đức Cha Semeraro đã trình bày cho Hồng y đoàn, công việc và các ý kiến của Hội đồng Hồng y cố vấn, trước khi các Hồng Y góp ý kiến. Có 12 vị lên tiếng phát biểu.
Phiên phiên họp đầu tiên kết thúc lúc 12 giờ rưỡi. Đức Thánh Cha đã tiếp kiến bà Sgahindokht, Phó Tổng Tổng cộng hòa Hồi giáo Iran, trước khi bà hội kiến với ĐHY Quốc vụ khanh Parolin.
Ban chiều, các Hồng y tái nhóm từ lúc 5 giờ đến 7 giờ chiều.
Họp báo của Cha Lombardi
Về vấn đề cải tổ Giáo triều Roma, trong cuộc họp báo hôm 11-2-2015, Cha Lombardi, Giám đốc Phòng Báo Chí Tòa Thánh, nhấn mạnh rằng chưa hề có dự thảo Tông hiến mới về giáo triều Roma, với danh sách tất cả các cơ quan trung ương Tòa Thánh và trách nhiệm của các cơ quan này. Nhưng dường như đề nghị gộp một số Hội đồng Tòa Thánh lại, trở nên cụ thể và có chi tiết nhiều hơn. Theo đó, 2 Hội đồng Tòa Thánh về giáo dân và gia đình sẽ được gộp với Hàn lâm viên Tòa Thánh về sự sống, thành một cơ quan mới, và 3 Hội đồng về công lý hòa bình, Hội đồng bác ái Cor Unum, Mục vụ di dân và du lịch, sẽ được gộp thành một cơ quan khác. Trong cuộc họp báo trưa ngày 12-2-2015, cha Lombardi nhấn mạnh nhiều hơn về việc thành lập hai cơ quan mới, mà cha gọi là ”Bộ” (Congregazioni). Dầu sao, tiến trình cải tổ giáo triều là một con đường dài. Tôi thấy hình như không có nhiều ý tưởng cụ thể khác để sẵn sàng được toàn thể Hồng y đoàn thảo luận trong dịp này.
Trong 2 ngày Công nghị ngoại thường này, ĐHY George Pell, người Úc, Chủ tịch Văn phòng kinh tế của Tòa Thánh, tường trình cho các Hồng Y công việc của Văn phòng này và tiến trình chuẩn bị Quy chế chính thức của cơ quan này. Ngoài ra, ĐHY Sean O’Malley, dòng Capuchino, TGM Boston, Chủ tịch Ủy ban Tòa Thánh bảo vệ trẻ vị thành niên, cũng giải thích cho Hồng y đoàn về công việc của Ủy ban.
Theo cha Lombardi, không có dấu hiệu gì cho thấy Hồng y đoàn sẽ chính thức thảo luận về bài của ĐHY Gerhard Mueller, Tổng trưởng Bộ Giáo Lý Đức Tin, đăng trên báo Quan sát viên Roma, số ra ngày 8-2 vừa qua, với tựa đề “Các tiêu chuẩn thần học để cải tổ Giáo Hội và Giáo triều Roma”. Trong bài này, ĐHY Mueller khẳng định rằng: “Giáo triều Roma không phải chỉ là một cơ cấu hành chánh, nhưng nòng cốt là một tổ chức tinh thần ăn rễ trong sứ mạng đặc thù của Giáo Hội Roma, được thánh hóa bằng cuộc tử đạo của Thánh Phêrô và Phaolô Tông đồ… Giáo triều Roma làm cố vấn và giúp ngài thi hành sứ mạng thủ lãnh Giáo Hội hoàn vũ”. ĐHY cũng khẳng định rằng “Thượng HĐGM, các Hội Đồng Giám Mục, cũng như Liên hiệp các Giáo Hội địa phương, thuộc về một phân loại thần học khác với Giáo triều Roma”.
Đức Cha Marcello Semerano nói rằng mình không biết cần thời gian bao lâu để thi hành các cuộc cải tổ, tuy nhiên, Cha Lombardi cho biết Hội đồng 9 HY cố vấn sẽ tái nhóm khóa họp thứ 9 từ ngày 13 đến 15-4 tới đây.
G. Trần Đức Anh OP
(Vatican 2015-02-12)