Sáng 25-3-2019, ĐTC Phanxicô đã đến kính viếng Đền thánh Đức Mẹ ở Loreto, và là vị Giáo Hoàng đầu tiên từ 162 năm nay dâng thánh lễ tại Nhà Đức Mẹ.
Loretto có khoảng 13 ngàn dân cư, cách Roma gần 300 cây số về hướng đông bắc, 195 cây số nếu tính đường chim bay.
Lịch sử Đền Thánh
Theo một lưu truyền cổ kính, ngày nay được chứng thực nhờ những nghiên cứu lịch sử và khảo cổ học, Đền Thánh Loreto bảo quản Nhà Đức Mẹ ở Nazareth. Năm 1291, khi các thập tự quân bị trục xuất vĩnh viễn khỏi miền Palestina, các vách tường của Nhà Đức Mẹ được ”các thiên thần” mang đi, trước tiên đến Illiria (ở Tersatto, ngày nay là nước Croazia), rồi sau đó mang tới Loreto ngày 10-12-1294.
Dâng lễ tại Nhà Đức Mẹ
Tại Nhà Đức Mẹ bên trong Đền Thánh để cử hành thánh lễ riêng lúc 9 giờ 45 phút. Ngài là Giáo Hoàng thứ 2 cử hành thánh lễ tại Căn Nhà Thánh bé nhỏ này, tức là từ sau Đức Chân Phước Giáo Hoàng Piô 9 cách đây một thế kỷ rưỡi.
ĐTC cử hành thánh lễ một mình, trước sự hiện diện của Đức TGM Dal Cin sở tại, và trong số các tín hữu hiện diện có 4 bạn trẻ và một cặp đính hôn, tượng trưng cho các công dân tương lai, các gia đình tương lai. Trong Đền thờ cũng có nhiều tín hữu khác tham dự thánh lễ qua màn hình và loa phóng thanh..
Sau khi ban phép lành cuối lễ, ĐTC đã dâng tặng Đức Mẹ đóa hoa hồng vàng như ngài đã làm nhiều lần khi kính viếng các Đền Thánh Đức Mẹ.
Cuối thánh lễ, ĐTC đã ký Tông Huấn đúc kết những thành quả của Thượng HĐGM về chủ đề ”Người trẻ, đức tin và sự phân định ơn gọi” tiến hành từ ngày 3 đến 28-10 năm ngoái.
Sau đó, ĐTC đã chào thăm hơn 20 cha dòng Capuchino phục vụ tại Đền Thánh. Cộng đoàn dòng tại đây trực thuộc Bề trên Tổng quyền và gồm các tu sĩ từ 8 tỉnh dòng được gửi tới, trong đó có 4 tỉnh tại Italia.
ĐTC cũng thăm hỏi hàng chục bệnh nhân ngồi trên ghế lăn ở trong Đền Thờ.
Gặp gỡ dân chúng
Sau đó, ĐTC tiến ra tiền đường của Đền thánh để chào thăm các các tín hữu và chủ sự kinh Truyền Tin với mọi người. Quảng trường đông chật hơn 8.500 người, trong đó có 800 bạn trẻ thuộc tổ chức Unitalsi chuyên giúp đỡ các bệnh nhân hành hương tại Lộ Đức và các Trung Tâm Thánh Mẫu khác.
Diễn văn của ĐTC
Lên tiếng trong dịp này, sau khi chào thăm chính quyền, Đức TGM Fabio Dal Cin, Đặc Ủy của Tòa Thánh phụ trách Đền Thánh Đức Mẹ Loreto đà đông đảo các tín hữu, ĐTC nói:
Bao nhiêu người từ Italia và các nơi trên thế giới đến ốc đảo thinh lặng và đạo đức này để kín múc sức mạnh và hy vọng. Tôi đặc biệt nghĩ đến các bạn trẻ, các gia đình và các bệnh nhân.
Nhà Thánh là nhà của những người trẻ, vì Đức Trinh Nữ Maria, thiếu nữ đầy ân sủng, tiếp tục nói với các thế hệ trẻ, đồng hành với mỗi người trong việc tìm kiếm ơn gọi của họ. Vì thế, tôi đã muốn ký Tông Huấn đúc kết thành quả của Thượng HĐGM về người trẻ. Tông Huấn mang tựa đề ”Christus vivit – Chúa Kitô sống”.
3 giai đoạn của ơn gọi
Trong biến cố Truyền Tin ta thấy rõ năng động của ơn gọi được biểu lộ qua 3 giai đoạn như Thượng HĐGM đã nêu rõ: thứ 1 là Lắng nghe Lời Chúa – dự phóng của Thiên Chúa; thứ 2 là phân định và thứ 3 là quyết định.
Lắng nghe
Giai đoạn đầu tiên, lắng nghe, được biểu lộ qua những lời này của Thiên Thần: ”Hỡi Maria, đừng sợ, […] bà sẽ thụ thai và sinh một con trai và sẽ gọi Người là Giêsù” (vv..30-31). Chính Thiên Chúa là Đấng luôn luôn có sáng kiến gọi con người đi theo Ngài. Lời mời gọi hãy tin tưởng và thực hiện một hành trình đời sống Kitô phù hợp với niềm tin hoặc sống đời thánh hiến đặc biệt, chính là một sự ”đột nhập” âm thầm nhưng mạnh mẽ của Thiên Chúa vào đời sống của một người trẻ, để ban tặng cho họ tình yêu của Ngài. Cần chuẩn bị và sẵn sàng lắng nghe, đón nhận tiếng Chúa, tiếng mà chúng ta không nhận thấy giữa những ồn ào huyên náo và trong những giao động. Dự phóng của Thiên Chúa về đời sống bản thân và xã hội của chúng ta không phải là điều ta nhận thấy được khi ở trên mặt hời hợt, nhưng phải đi xuống mức độ sâu hơn, nơi mà những sức mạnh luân lý và tâm linh tác động. Chính tại đó Mẹ Maria mời gọi các bạn trẻ hãy đi xuống và hòa hợp với tác động của Thiên Chúa”.
Phân định
”Giai đoạn tiêu biểu thứ hai trong mỗi ơn gọi là sự phân định, được diễn tả qua những lời của Mẹ Maria: ”Làm sao điều ấy xảy ra được?” (v.34). Mẹ Maria không nghi ngờ; câu hỏi của Mẹ không phải là một sự thiếu đức tin, trái lại, câu ấy biểu lộ chính ước muốn của Mẹ mong khám phá ”những ngạc nhiên” của Thiên Chúa. Nơi Mẹ, có sự quan tâm đón nhận tất cả những đòi hỏi trong dự phóng của Thiên Chúa về đời sống của Mẹ, mong được biết dự phóng ấy qua những sắc thái khác nhau, để làm cho sự cộng tác có tinh thần trách nhiệm và trọn vẹn hơn. Đó chính là thái độ của môn đệ: mỗi sự cộng tác của con người với sáng kiến nhưng không của Thiên Chúa phải soi sáng để đào sâu những khả thể và năng khiếu của mình, với ý thức rằng chính Thiên Chúa vẫn luôn là vị trao ban và hành động; như thế cả sự nghèo nàn và bé nhỏ của những người mà Chúa gọi theo Ngài trên con đường Phúc Âm cũng được biến đổi trong sự biểu lộ phong phú của Chúa và trong sức mạnh của Đấng Toàn Năng.
Quyết định
”Sự quyết định là giai đoạn thứ ba trong mỗi ơn gọi Kitô, và được diễn tả qua câu trả lời của Mẹ Maria với sứ thần: ”Xin xảy ra cho tôi theo lời Sứ Thần” (v.38). Lời thưa ”xin vâng” của Mẹ đối với dự phóng cứu độ của Thiên Chúa, được thể hiện qua sự nhập thể, là sự phó dâng cho Chúa trọn cuộc sống của Mẹ. Đó là ”lời xin vâng” đầy tín thác và sẵn sàng tuân phục thánh ý chúa. Mẹ Maria là mẫu gương của mỗi ơn gọi và soi sáng cho mọi việc mục vụ ơn gọi: những người trẻ đang tìm kiến hoặc tự hỏi về tương lai của mình, có thể tìm thấy nơi Mẹ Maria là Đấng giúp đỡ họ phân định dự phóng của Thiên Chúa dành cho họ và sức mạnh để đón nhận dự phóng ấy.
Kêu gọi tái tăng cường trung tâm giới trẻ
ĐTC nói: ”Tôi nghĩ đến Loreto như một nơi ưu tiên nơi mà người trẻ có thể đến để tìm kiếm ơn gọi của họ, nơi trường của Mẹ Maria! Đây là một cột trụ tinh thần phục vụ việc mục vụ ơn gọi. Vì thế tôi cầu mong rằng ”Trung Tâm Gioan Phaolô 2” ở đây được tái đẩy mạnh để phục vụ Giáo Hội tại Italia và trên bình diện quốc tế, tiếp tục những chỉ dẫn do Thượng HĐGM đề ra. Đây là một nơi mà các bạn trẻ và các nhà giáo dục có thể cảm thấy được đón tiếp, đồng hành và giúp phân định. Vì thế, tôi cũng nồng nhiệt xin các cha dòng Capuchino phục vụ tại đây kéo dài giờ mở cửa Vương cung Thánh đường và Nhà Thánh vào chiều tối và bắt đầu ban đêm khi có những nhóm bạn trẻ đến cầu nguyện và phân định ơn gọi của họ. Đối với Giáo Hội tại Italia, Đền Thánh Loreto, nhờ vị trí địa lý ở giữa bán đảo Italia, sẵn sàng trở thành nơi được đề nghị cho các cuộc gặp gỡ thế giới dành cho giới trẻ và các gia đình. Thực vậy, đáp ứng sự hăng hái chuẩn bị và cử hành các biến cố này, cần có việc thực hiện mục vụ, giúp hình thành cụ thể nội dung phong phú, qua những đề nghị đào sâu, cầu nguyện và chia sẻ.
Loreto như trung tâm nâng đỡ gia đình
ĐTC nhận xét rằng: ”Nhà Mẹ Maria cũng là nhà của gia đình. Trong tình trạng khó khăn của thế giới ngày nay, gia đình dựa trên hôn nhân giữa một người nam và một người nữ có một tầm quan trọng và sứ mạng rất quan trọng. Cần tái khám phá kế hoạch do Thiên Chúa đề ra cho gia đình, để tái khẳng định sự cao cả và không thể thay thế được của gia đình trong việc phục vụ sự sống và xã hội. Trong nhà Nazareth, Mẹ Maria đã sống các tương quan gia đình trong tư cách là người con, là người đính hôn, là hôn thê và là Mẹ. Vì thế mỗi gia đình, trong các thành phần khác nhau, đều tìm thấy nơi đây sự đón tiếp, sự soi sáng để sống căn tính của mình. Kinh nghiệm của Mẹ Maria trong gia đình cho thấy gia đình và người trẻ không thể là 2 lãnh vực song song trong việc mục vụ các cộng đoàn của chúng ta, nhưng phải đồng hành liên kết chặt chẽ với nhau, vì rất nhiều khi người trẻ là những gì mà gia đình đã làm cho họ trong thời kỳ tăng trường. Viễn tượng này tạo nên một việc mục vụ ơn gọi quan tâm biểu lộ khuôn mặt của Chúa Giêsu qua nhiều khía cạnh khác nhau, như vị thượng tế, như vị hôn phu, như mục tử, tất cả các khía cạnh ấy đều liên kết với nhau.
Loreto, Nhà của các bệnh nhân
Sau cùng Nhà Mẹ Maria là nhà của các bệnh nhân. Nơi đây bao nhiêu người đau khổ trong thân xác và tinh thần được đón tiếp và Mẹ mang lại cho tất cả mọi người lòng thương xót của Chúa từ đời này đến đời kia. Bệnh tật làm thương tổn gia đình và các bệnh nhân phải được đón tiếp trong gia đình. Nhà và gia đình là sự săn sóc đầu tiên dành cho bệnh nhân, qua sự yêu thương, nâng đỡ, khuyến khích và chăm sóc họ. Chính vì thế Thánh Điện Nhà Thánh là biểu tượng của mỗi gia đình đón tiếp và đền thánh của các bệnh nhân. Từ nơi đây, tôi gửi đến tất cả các bệnh nhân ở bất kỳ nơi nào trên thế giới lòng quí mến và nói với họ rằng: Anh chị em ở nơi trung tâm hoạt động của Chúa Kitô, vì anh chị em chia sẻ và vác thánh giá một cách cụ thể nhất bước theo Chúa mỗi ngày. Đau khổ của anh chị em có thể trở thành một sự cộng tác quan trọng để Nước Chúa hiển trị.
Mang Tin Mừng an bình và sự sống
ĐTC kết luận rằng: ”Anh chị em thân mến, Thiên Chúa, qua Mẹ Maria, ủy thác cho anh chị em và những người gắn bó với Đền Thánh này một sứ mạng trong thời đại ngày nay: đó là mang Tin Mừng an bình và sự sống cho những người thời nay, thường lơ đãng, bị những lo lắng trần tục thu hút hoặc bị đắm chìm trong sự khô cằn về tinh thần. Đang cần có những người đơn sơ và khôn ngoan, khiêm tốn và can đảm, thanh bần và quảng đại. Tóm lại là cần những người, nơi trường của Mẹ Maria, không chút dè dặt đón nhận Tin Mừng trong cuộc sống của mình. Như thế, nhờ sự thánh thiện của Dân Chúa, từ nơi này tiếp tục lan tỏa tại Italia, Âu Châu và trên thế giới những chứng tá thánh thiện trong mọi bậc sống, để canh tân Giáo Hội và làm cho xã hội sinh động nhờ men của Nước Thiên Chúa.
”Xin Đức Trinh Nữ rất thánh giúp đỡ tất cả mọi người, nhất là các bạn trẻ, tiến bước trên con đường hòa bình và huynh đệ dựa trên sự đón tiếp, tha thứ, tôn trọng tha nhân và trên tình yêu là sự hiến thân. Xin Mẹ chúng ta, là ngôi sao rạng ngời vui tươi và thanh thản, ban cho các gia đình là những cung thánh của tình yêu, phúc lành và niềm vui sống. Xin Mẹ Maria là nguồn mạch mọi an ủi, phù giúp và an ủi những người đang sống trong thử thách.
Và ĐTC mời gọi mọi người, với những ý nguyện trên đây, cùng ngài đọc Kinh Truyền Tin.
Sau kinh Truyền Tin ĐTC đã dùng bữa trưa với các GM và ban chiều khoảng 3 giờ 45 ngài đáp trực thăng trở về Vatican. (Rei 25-3-2019).
Trần Đức Anh OP
(VaticanNews 25.03.2019)
