Trên đường tìm Thiên Chúa, thánh I-nhã, Đấng sáng lập Dòng Tên, đã đi qua những chặng đường: Loyola – Monserrat – Marêsa – Giêrusalem – Barcelona – Paris – La Storta -Rôma và Quê Trời. Để làm tuần cửu nhật mừng kính thánh nhân, chúng ta cùng theo chân Ngài đi tìm Thiên Chúa.
………………………..
Bạn thân mến,
Lắng nghe là hoạt động thường diễn ra trong cuộc sống của mỗi người. Hàng ngày, bạn và tôi tiếp nhận biết bao thông điệp nhờ vào việc lắng nghe. Dầu vậy, nghe cho có hiệu quả xem ra không đơn giản, đặc biệt là lắng nghe tiếng Thiên Chúa. Kinh nghiệm hoán cải của thánh I-nhã trong giai đoạn dưỡng thương tại Loyola hé mở cho ta một cách lắng nghe tuyệt vời.
Từ ngày mở mắt chào đời tới ngày bị gãy chân, I-nhã (Inigo López de Loyola) đã quen thích với chuyện binh đao thế sự. Lúc ấy, chàng là hiệp sĩ tài ba và hào hoa trong triều đình Tây Ban Nha. Bước sang tuổi 26, I-nhã vẫn là người chỉ xả thân vào những chuyện hư danh thế tục, đặc biệt chàng ham thích luyện võ nghệ với khát vọng sao cho mình được nổi danh. Nổi tiếng ai mà chẳng thích, phải không bạn? Nhưng bạn biết không, máu tham danh vọng của I-nhã bị dội một gáo nước lạnh khi chàng bị trọng thương trong trận chiến giữa Tây Ban Nha và Pháp tại Pamplona. Thế là chàng thương binh ấy phải trải qua những ngày dài lê thê dưỡng thương trên giường bệnh. Sẵn tính khí hiệp sĩ phù phiếm, chàng xin vài cuốn kiếm hiệp đọc để giết thời gian. Thế nhưng, thay vì sách kiếm hiệp ly kỳ, người ta lại đưa cho I-nhã hai cuốn “Cuộc đời Chúa Ki-tô” và “Gương các Thánh.” Lạ thay, câu chuyện hoán cải của I-nhã bắt đầu từ việc lắng nghe tiếng Chúa nơi hai quyển sách này.
Trước nhu cầu muốn đọc sách mình thích, I-nhã đã nghe được tiếng “No”; chàng xin một đằng, người ta làm một nẻo. Khuôn mặt chàng lúc ấy ra sao nhỉ? Thái độ và phản ứng thế nào? Thông thường, người ta luôn mong nghe được tiếng “Yes,” được nhận những gì mình muốn. Khi ao ước không được thỏa mãn, cảm giác buồn là điều khó tránh khỏi. Có lẽ I-nhã cũng buồn, cũng cảm thấy thất vọng. Tuy nhiên, chàng không phản ứng theo kiểu bất cần, không giận cá chém thớt. Chàng đọc những gì người ta đưa cho.
Thật tuyệt vời, I-nhã nghe được những kinh nghiệm thần linh ẩn chứa trong hai cuốn sách ấy. Quả thực, từng trang sách là những kinh nghiệm cao sâu về Thiên Chúa mà tác giả được Chúa soi sáng để viết thành sách, dệt thành truyện. Tất cả tư tưởng thần thiêng ấy trở nên sống động khiến I-nhã không chỉ lắng nghe bằng đôi tai mà bằng cả tâm hồn nữa. Tâm hồn chàng khát khao muốn bắt chước những việc các thánh đã làm. Tuy nhiên, thế gian với những mưu đồ của nó vẫn không ngừng lôi kéo I-nhã. Bằng chứng là, nằm trên giường bệnh nhưng có lúc chàng đắm chìm trong ý tưởng về những chiến công phải lập để dâng tặng cho nàng tiểu thư đài các. Chàng tơ tưởng về nàng nhiều lắm. Thế là, bên tình Chúa, bên tình đời, I-nhã đang bị bị giằng co. Chàng tiếp tục lắng nghe.
Trong thinh lặng, I-nhã nghe được tiếng nói của con tim. Chàng nhận thấy nhiều biến chuyển khác nhau luân phiên diễn ra. Khi nghĩ về những điều thế tục, chàng phấn khởi, hứng thú. Tuy nhiên, niềm vui ấy thật ngắn ngủi, mau qua. Ngược lại, những việc đạo đức, noi gương các thánh giúp tâm hồn I-nhã đón lấy niềm vui kéo dài. Hai cảm giác, hai phương trời cách biệt, hai thứ thần loại tác động lên chàng: một từ ma quỷ, một từ Thiên Chúa. Dĩ nhiên, chàng thích niềm vui sâu xa đến từ Chúa hơn, vì chẳng người nào lấy niềm vui ấy đi được. Nhờ đó, I-nhã bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc về đời sống quá khứ oai hùng nhưng đầy tội lỗi của mình. Trong lâu đài nguy nga, chàng đã sống nhiệm nhặt, siêng năng làm việc đền tội.
Bạn biết không, Thiên Chúa đã hoạt động một cách lạ lùng để giúp I-nhã hoán cải tận căn. Những bước đường theo Chúa là chuỗi ngày I-nhã nhận ra tiếng Ngài rõ hơn. I-nhã quên rồi những ước vọng phù phiếm, trần tục; thay vào đó, I-nhã để Thiên Chúa dạy bảo qua sách vở thiêng liêng, để Chúa huấn luyện qua những rung cảm nội tâm. Cuối cùng, Người giúp I-nhã đi đến chọn lựa đúng đắn. Về phần mình, I-nhã sẵn sàng từ bỏ ý riêng, vâng theo Ý Chúa. Nhờ vậy, chàng có thể học biết Thiên Chúa qua kinh nghiệm của người khác. Nói chung, nhờ lắng nghe tiếng Chúa mà I-nhã có thể bước xa trên đường nên thánh.
Lúc này và ở đây, Thiên Chúa vẫn đang tỏ tình với bạn và tôi, những “I-nhã” của thế kỷ 21. Ngài nói bằng nhiều cách thế, qua từng biến cố xảy ra thường ngày. Đó là những chuỗi vui buồn khi thành công, lúc thất bại. Tại nơi thanh vắng, tận trong sâu lắng của tâm hồn, Người vẫn đang ngỏ lời với chúng ta. Người muốn ta lắng nghe, suy tư, phản tỉnh để hoán cải, hoán cải không ngừng! Đừng nản chí thoái lui vì ơn Chúa luôn đủ cho chúng ta, bạn nhé!
Lạy Chúa, chúng con ước mong bắt chước thánh I-nhã để hoán cải đời mình. Xin mở rộng đôi tai để chúng con nghe được tiếng Chúa. Xin thay cho chúng con quả tim bằng thịt để chúng con yêu mến Chúa và dấn thân phục vụ tha nhân hết mình. Amen!
Quang Khanh, S.J.
Kỳ tới: I-nhã, người lính mới của Đức Kitô