CHDC Congo là một quốc gia giàu tài nguyên khoáng sản, nhưng nghèo đói, chính trị bất ổn, tham nhũng và xung đột kéo dài suốt 2 thập kỷ qua. Các cuộc biểu tình cùng với bạo động xuất phát từ việc phe đối lập yêu cầu tổng thống phải công bố kế hoạch cụ thể về cuộc bầu cử tổng thống, đồng thời đòi ông từ chức để mở đường cho cuộc tổng tuyển cử.
Tình trạng hỗn loạn ở CHDC Congo khiến phần lớn các cửa hàng kinh doanh và ngân hàng tại thủ đô phải đóng cửa. Lực lượng quân đội và cảnh sát đã gần như bị tê liệt. Tình trạng khủng hoảng chính trị dẫn theo những cuộc khủng hoảng khác, đặc biệt là khủng hoảng về kinh tế mà nạn nhân đầu tiên là các trẻ em. Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) kêu gọi thế giới không làm ngơ trước tình trạng đau khổ của trẻ em và nhiều gia đình ở CHDC Congo. Nhiều trẻ em bị tuyển mộ tham gia các cuộc xung đột vũ trang, trẻ em bị ép buộc phải rời bỏ nhà ở.
Đứng trước hoàn cảnh khó khăn của đất nước, các nữ tu Dòng Thánh Giuse đã nhanh chóng dấn thân phục vụ những người nghèo để một phần nào đó xoa dịu nỗi đau khổ cho họ. Các sơ đã cố gắng đem linh đạo của mình vào môi trường thực tế của xã hội Conggo: “Theo mẫu gương của Thánh Giuse sống Mầu nhiệm nhập thể trong gia đình Nazarét. Thánh Giuse luôn sẵn sàng phục vụ Chúa Giêsu và mẹ Maria. Các Nữ tu Dòng Thánh Giuse không phân biệt thứ cấp khác nhau, tất cả được huấn luyện để noi gương Thánh Giuse trong gia đình Nazarét”.
Các Nữ tu tự xem mình là những tôi tớ và phục vụ người khác trong sự tuân thủ các quy tắc và luật lệ. Mỗi người ý thức đến việc trở nên xứng đáng nhất cho hành trang đạo đức tôn giáo quý giá. Như Thánh Giuse dạy dỗ Chúa Giêsu suốt quãng thời gian thơ ấu và cũng như một người thầy với tất cả tình yêu, sự khiêm tốn và dâng hiến; các sơ chăm sóc các trẻ em, những người trẻ, thanh thiếu niên và mọi người mà Chúa đã gửi đến cho các sơ … bởi vì họ là những người mà Chúa yêu mến.
Một công việc phụng vụ đặc biệt mà các nữ tu thực hiện cho người dân Congo là tạo dựng một nhà để tiếp nhận các trẻ em mồ côi. Các bé bị bỏ ở cửa bệnh viện, hoặc trước cộng đoàn, hoặc có trường hợp các bé được tìm thấy bị bỏ rơi ở một nơi nào đó, được phát hiện và được mang đến cho các nữ tu. Các Nữ tu Dòng Thánh Giuse đã phải đương đầu với ngày càng nhiều trẻ nhỏ, các em cần mọi thứ. Các sơ đã tự hỏi “Phải làm gì đây?”. Giải pháp duy nhất là tạo ra một cơ sở để đón tiếp các em. Vì vậy, vào năm 2012, cô nhi viện được hình thành tại Trung tâm Bệnh viện “Mario Vannucci”, cách Uvira khoảng 20 km, gần biên giới giữa Congo và Burundi. Nữ tu Clare, người phụ trách cộng đoàn nói: “Uvira nằm ở phía bắc của hồ Tanganyika, Đó là một khu vực sinh sống của một dân số rất nghèo và mù chữ. Trong những năm gần đây nó là trung tâm của các hành động quân sự, gây ra sự bất ổn và gia tăng sự nghèo đói”.
Ở các trạm xá nhỏ của các làng xung quanh có nhiều bà mẹ đã chết liên quan đến các bệnh trong lúc mang thai hoặc sau khi sinh con. Những người cha, thường là lính, họ không thể chăm sóc các thành viên trong gia đình. Vì vậy, các trẻ mồ côi được giao phó cho các trạm xá. Nhưng nhân viên không có và không có công cụ hoặc phương tiện để chăm sóc những đứa trẻ. Nữ tu Françoise, người phụ trách trại mồ côi nhớ lại: “Lần đầu tiên, là trường hợp của một em bị nhân viên từ chối, đã chết sau bốn ngày. Có một trường hợp thứ hai của một bé đã chết một tuần sau khi mẹ em qua đời, vì người thân không biết phải đưa em đi đâu”.
Với thời gian, các trường hợp tương tự được lặp lại. Sơ Françoise tiếp tục: “Vì vậy chúng tôi nghĩ đến việc bắt đầu đón tiếp những đứa trẻ này. Chúng tôi bắt đầu công việc trong sự phó thác vào Tình yêu Quan phòng của Chúa. Chúng tôi tin rằng các em là con cái của Thiên Chúa, Ngài sẽ ra tay can thiệp”.
Cơ sở của cộng đoàn được thiết kế lại cho phù hợp để đón tiếp các em. Các sơ được hai phụ nữ trong vùng giúp đỡ. Trong khi đó, số trẻ em đang tăng lên. Nhiều em trong số các em bị bỏ lại phía cửa trại mồ côi vì họ hàng biết rằng các nữ tu có thể chăm sóc các em.
Sơ Françoise kết luận. “Hiện nay chúng tôi có tất cả 26 em và hai em trong số đó đã đi học mẫu giáo. Tương lai của các em sẽ ra sao? Chúng tôi đặt các em vào tay Chúa và làm việc nhân danh Chúa Kitô. Trong ngôi nhà này, các em được lớn lên một cách lành mạnh và được chăm sóc một cách tốt nhất có thể. Nhờ sự nhận nuôi từ xa, các em sẽ có cơ hội học tập và hướng đến một tương lai tốt đẹp. Trong khi đó, chúng ta phải nói cảm tạ Chúa vì đã cho chúng tôi những người ủng hộ, trợ giúp để chúng tôi có thể thực hiện việc bác ái này”.
Hiện tượng trẻ thơ bị bỏ rơi là một trường hợp khẩn cấp thực sự ở Cộng hòa Dân chủ Congo. Các em thường là con của các gia đình rất nghèo, nhiều trẻ mồ côi hoặc bị bỏ rơi vì cha mẹ của họ không có hy vọng về tương lai và không thể nuôi hoặc chăm sóc các em. Việc làm của các nữ tu Dòng Thánh Giuse thực sự là một điểm sáng trong một vùng đất đầy tăm tối của sự khủng hoảng chính trị và xã hội.(Agenzia Fides 6/4/2018)
Ngọc Yến
(RadioVaticana 25.04.2018)