Ngược với những chuyện hoang đường của những đồng mưu về các giáo hoàng và Vatican, quyển sách “Vatican, Sự thật và huyền thoại” của nhà văn Christophe Dickès không có chỗ cho các chuyện thần thoại và nửa-sự thật như quyển Da Vinci Code.
Trong loạt phim truyền hình của điện ảnh gia Paolo Sorrentino, Giáo hoàng trẻ Piô XIII (The Young pope, Pie XIII) do diễn viên Mỹ Jude Law đóng, cho thấy giáo hoàng đi hàng giờ ở vườn Vatican, hai tay chắp sau lưng đôi khi có vẻ như mơ màng nhớ nhung, đôi khi như tính toán, đôi khi trầm ngâm suy tư. Chia sẻ gói thuốc lá với các bạn rất hiếm, nhà lãnh đạo Giáo hội công giáo có vẻ như người nhàn hạ và hoàn toàn chẳng có việc gì làm. Nhưng sự thật, một ngày của giáo hoàng không có một phút rãnh. Được lên lịch từng phút từng giây giữa các giờ cầu nguyện, công việc riêng và các tiếp kiến đủ loại.
Ở thời buổi này, các giáo hoàng thức dậy rất sớm. Đồng hồ báo thức reo lúc 5 h 30 sáng. Đức Bênêđictô XVI ngủ thêm nửa giờ. Còn Đức Phanxicô giữ thói quen thức dậy sớm từ cả chục năm nay: trong tất cả các giáo hoàng, ngài là người dậy sớm nhất vì ngài dậy lúc 4 h 30 sáng. Ngay lập tức khi thức dậy, Đức Gioan-Phaolô II đến bàn giấy gần giường ngài để suy niệm và viết. Sau đó ngài vào nhà nguyện cầu nguyện, ngài nằm dài xuống đất như các linh mục Ba Lan thường làm. Hồng y Dziwisz, thư ký riêng của ngài nói với chúng tôi: “Chúng tôi vó cảm tưởng như ngài đang đối thoại với Đấng Vô Hình”. Cũng vậy, Đức Phanxicô chìm đắm trong cầu nguyện và trong suy niệm lâu dài, gần hai giờ. Ngài đọc các bài phụng vụ và các bài khác để chuẩn bị cho bài giảng ngài sẽ giảng sáng hôm đó, với sự hiện diện các giáo dân được mời đến dự thánh lễ ở Nhà nguyện Thánh Marta, nhà nguyện có thể chứa đến cả trăm người (nhân viên Vatican, các vị trong giáo triều, các giáo dân giáo xứ Rôma, các khách người nước ngoài đến thăm…). Trên thực tế, cũng như Đức Piô X hồi đầu thế kỷ 20, giáo hoàng Argentina mời nhiều người bên ngoài đến dự lễ hàng ngày lúc 7 giờ sáng với mình. Đức Giáo hoàng Ba Lan cũng vậy, người tham dự thánh lễ ít hơn khoảng chừng mười mấy người vì Đức Gioan-Phaolô II dâng thánh lễ trong một nhà nguyên riêng và nhỏ ở căn hộ mà Đức Phanxicô từ chối không đến đó ở. Còn Đức Bênêđictô XVI thì dâng thánh lễ chỉ với hai thư ký của mình, người quản gia và bốn giáo dân sống đời sống thánh hiến lo công việc hàng ngày cho ngài.
Đức Gioan-Phaolô II và Đức Bênêđictô XVI ăn sáng ở phòng ăn ở tầng ba của dinh thự tông tòa, còn Đức Phanxicô thì ăn chung ở phòng ăn tập thể của Nhà Thánh Marta, nơi đón tiếp các hồng y trong thời gian mật nghị, ngoài ra nơi này là nơi các giám mục, các linh mục, các tu sĩ trọ trong thời gian họ đến Vatican.
Ngược với những gì người ngoài nghĩ, giáo hoàng thường thay đổi nơi thường trú của mình. Đức Piô IX đã ở dinh Quirinal (hiện nay là dinh tổng thống) cho đến năm 1870. Được bầu lên năm 1878, Đức Lêô XIII thích ở căn phòng có thể nhìn ra Vườn Vatican. Đức Piô X ở đó và trong kỳ bầu chọn năm 1903 khi ngài còn là hồng y, có nghĩa là ở tầng thứ ba của dinh thự. Ngược với truyền thuyết, các căn hộ của giáo hoàng thường thanh nhã, thậm chí còn khắc khổ đến mức khi Đức Bênêđictô XVI được bầu, ngài xin sơn sửa lại toàn bộ, bỏ thảm, sơn lại, bắt lại hệ thống điện và bếp. Đức Phanxicô không ở đây, ngài không thích sống cô lập, ngài thích sống đời sống cộng đoàn ở Nhà Thánh Marta, còn Đức Bênêđictô XVI thì thích nếp sống tu viện hơn.
(Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch, phanxico.vn / atlantico.fr, 2018-03-10)