Từ Vatican ĐTC đã đến Nhà thờ Thánh Anselmo của dòng Biển Đức, và từ đây lúc 4 giờ rưỡi ngài chủ sự cuộc rước thống hối tới đền thờ Thánh nữ Sabina của dòng Đa Minh trên đồi Aventino ở Roma.
Đi trong đoàn rước với ĐTC, có hàng chục HY, GM, đông đảo tu sĩ dòng Biển Đức và Đa Minh, trong đó có 2 vị Bề trên Tổng quyền của 2 dòng liên hệ. Trên quãng đường dài 500 mét, các vị vừa đi vừa hát kinh cầu các thánh, và thánh ca thống hối.
Tại Vương cung Thánh Đường thánh nữ Sabina, có từ thế kỷ thứ 5, ĐTC đã chủ sự thánh lễ đồng tế với nghi thức xức tro, cùng với các Hồng Y và Giám Mục, trước sự tham dự của linh mục tu sĩ nam nữ và giáo dân, đặc biệt là các vị lãnh đạo Hội Hiệp sĩ Malta.
Bài giảng của Đức Thánh Cha
Trong bài giảng Thánh lễ, ĐTC nhắc nhở về ý nghĩa đích thực của Mùa Chay và mời gọi mọi người trở về cùng tâm hồn thương xót của Chúa Cha. Ngài nói:
”Mùa chay là một con đường dẫn chúng ta đến chiến thắng của lòng thương xót trên tất cả những gì không phù hợp với phẩm giá làm con cái Thiên Chúa. Mùa chay là con đường đi từ tình trạng nô lệ đến tự do, từ đau khổ đến vui mừng, từ sự chết đến sự sống. Cử chỉ xức tro qua đó chúng ta bắt đầu hành trình, nhắc nhớ chúng ta về thân phận nguyên thủy của mình: chúng ta đã được rút từ đất, chúng ta đã được hình thành bằng bụi đất. Đúng vậy, nhưng bụi đất trong bàn tay yêu thương của Thiên Chúa, Đấng thổi thần khí sự sống của ngài trên mỗi người chúng ta và muốn tiếp tục làm như vậy. Chúa muốn tiếp tục ban cho chúng ta hơi thở sự sống, cứu chúng ta khỏi những thứ hơi thở khác là sự nghẹt thở vì sự ích kỷ của chúng ta, nghẹt thở vì những tham vọng nhỏ nhoi và âm thầm dửng dưng lãnh đạm; sự nghẹt thở bóp nghẹt tinh thần, thu hẹp chân trời và làm cho nhịp tim đập bị gây mê.
”Đối ngược với tình trạng đó là hơi thở sự sống của Thiên Chúa, Đấng giải thoát chúng ta khỏi sự nghẹt thở mà nhiều khi chúng ta không ý thức, và thậm chí chúng ta còn coi nó là tình trạng bình thường, cho dù ta cảm thấy hậu quả của nó…
ĐTC nói thêm rằng ”Mùa chay là mùa để từ khước. Từ khước sự nghẹt thở vì ô nhiễm do thái độ gây ra do sự dửng dưng, không nghĩ đến cuộc sống của người khác; nghẹt thở vì mỗi toan tính coi rẻ sự sống, nhất là sự sống của những người mang trong thân thể mình gánh nặng của bao nhiêu sự hời hợt. Mùa chay muốn từ khước sự ô nhiễm do những lời nói trống rỗng, vô nghĩa, những thứ phê bình thô sơ và mau lẹ, những phân tích giản lược vấn đề không có khả năng ý thực về sự phức tạp của các vấn đề con người, nhất là những vấn đề của những người chịu đau khổ nhiều nhất.
Cũng trong bài giảng, ĐTC khẳng định rằng ”Mùa chay là mùa nhớ lại, là thời kỳ suy nghĩ và tự hỏi: Giả sử Thiên Chúa khép cửa đối với chúng ta chúng ta sẽ ra sao? Giả sử Thiên Chúa không thương xót chúng ta, mệt mỏi trong việc tha thứ cho chúng ta, không luôn cho chúng ta cơ hội để bắt đầu lại thì chúng ta sẽ ra sao?
”Mùa chay là mùa tái hô hấp, là mùa mở rộng con tim cho hơi thở của Đấng Duy nhất có khả năng biến đổi chúng ta là bụi đất thành con người. Đây không phải là mùa xé áo trước sự ác quanh chúng ta, nhưng đúng hôn là mùa dành không gian trong cuộc sống chúng ta cho tất cả những điều thiện mà chúng ta có thể thực hiện được”.
Trong nghi thức sau bài giảng, ĐHY Jozef Tomko, 93 tuổi người Slovak, nguyên Tổng trưởng Bộ truyền giáo, có nhà thờ hiệu tòa là Đền thờ thánh nữ Sabina, đã bỏ tro trên đầu ĐTC, trước khi ngài bỏ tro cho các Hồng y và một số tín hữu, trong khi 12 LM Đa Minh và Biển Đức bỏ tro trên đầu các tín hữu hiện diện. (SD 1-3-2017)
(G. Trần Đức Anh OP, RadioVaticana 01.03.2017)