VATICAN. Trong buổi tiếp kiến giáo triều Roma sáng ngày 22-12-2016, ĐTC đã trình bày về việc cải tổ các cơ quan trung ương Tòa Thánh.
Hiện diện tại sảnh đường Clementina trong dinh tông tòa lúc 10 giờ rưỡi, có hơn 100 Hồng Y và Giám Mục, cùng với một số chức sắc khác.
Lên tiếng sau lời chào mừng của ĐHY Angelo Sodano, niên trưởng Hồng y đoàn, ĐTC mở đầu diễn văn với phần nói về ý nghĩa lễ Giáng Sinh là lễ mừng sự khiêm tốn yêu thương của Thiên Chúa, Đấng đã đảo lộn trật tự được coi là hợp lý của loài người. Từ đó, ĐTC nói đến ý nghĩa việc cải tổ các cơ quan trung ương Tòa Thánh là để làm cho nó phù hợp hơn với Tin Mừng, với những dấu chỉ thời đại, hướng tới điều thiện hảo và phục vụ của GM Roma. Giáo triều Roma không phải là một bộ máy bất động, và cải tổ là dấu hiệu sinh động của Giáo Hội đang lữ hành. Vì thế Giáo triều luôn luôn cần được cải tổ.
Ngài nhấn mạnh rằng: ”Cuộc cải tổ chỉ hữu hiệu nếu được thực hiện với những người được đổi mới, chứ không phải với những người mới mà thôi. Không thể chỉ hài lòng với việc thay đổi nhân sự, nhưng cần làm sao để các nhân viên Tòa Thánh canh tân về tinh thần, về nhân bản và khả năng chuyên môn. Trong thực tế, sự thường huấn không đủ, còn cần phải có sự hoán cải và thanh tẩy trường kỳ. Nếu không có sự thay đổi não trạng thì nỗ lực cải tổ sẽ vô hiệu.
ĐTC ám chỉ tới những chống đối, kháng cự cuộc cải tổ ngài đang thực hiện: có những kháng cự công khai, thường nảy sinh từ thiện chí và sự đối thoại chân thành, có những kháng cự thầm kín, nảy sinh từ những tâm hồn sợ hãi hoặc chai đá, được nuôi dưỡng bằng những lời trống rỗng, miệng nói là sẵn sàng thay đổi nhưng thực tế lại muốn mọi sự như trước; và cũng có những kháng cự ác ý, nảy sinh từ nhưng tâm trí méo mó và ý hướng xấu, được biện minh với những lời cáo buộc, nấp sau những truyền thống, những vẻ bề ngoài, những hình thức.
Trong diễn văn, ĐTC đã trình bày 12 tiêu chuẩn hướng dẫn việc cải tổ Giáo Triều Roma đó là: cá nhân tính tức là sự hoán cải bản thân, mục vụ tính (hoán cải mục vụ), thừa sai tính, hợp lý, hoạt động tốt, tân tiến, điều độ, nguyên tắc phụ đới, công nghị tính, công giáo tính (các chức sắc và nhân viên được chọn từ các nơi trên thế giới và thuộc nhiều giai tầng của Giáo Hội, kể cả giáo dân và phụ nữ), khả năng chuyên môn và tính chất tiệm tiến.
Ngài cũng nói rằng ”Điều tối cần thiết là các cơ quan phải có chính sách thường huấn cho các nhân viên, để tránh tình trạng ”rỉ xét” và rơi vào thái độ ‘công chức’. Đàng khác, cần tuyệt đối loại bỏ thói quen ”thăng chức để huyền chức” (promoveatur ut amoveatur)”.
Trong phần cuối của diễn văn, ĐTC lần lượt liệt kê những điều đã thực hiện qua những tự sắc, bắt đầu là việc thành lập hội đồng 8 Hồng y cố vấn ngày 13-4 năm 2014 và ngày 1-7 năm sau đó, Hội đồng này trở thành 9 vị, có thêm ĐHY Quốc vụ khanh Tòa Thánh.
Các tự sắc về việc cải tổ lãnh vực kinh tế, và tổ chức, ngân hàng Vatican hoặc là viện Giáo Vụ, thành lập Ủy ban Tòa Thánh bảo vệ trẻ vị thành niên, thành lập Bộ truyền thông, cải tổ thủ tục tuyên bố hôn nhân vô hiệu, tự sắc trừng phạt các GM và Bề trên dòng thiếu sót trong việc xử lý những vụ giáo sĩ tu sĩ lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên và người dễ bị tổn thương, thành lập Bộ giáo dân, Bộ Dịch vụ phát triển nhân bản toàn diện, cải tổ qui chế Hàn lâm viện Tòa Thánh bảo vệ sự sống.
Sau bài diễn văn và những lời chúc mừng Giáng Sinh và Năm Mới, ĐTC đã tặng cho mỗi Hồng Y và Giám Mục cuốn sách tựa đề ”Nhận định để chữa trị các bệnh tật của tâm hồn”, tác giả là cha Claudio Acquavivia, Bề trên Tổng quyền thứ 3 của Dòng Tên. (SD 22-12-2106)
(G. Trần Đức Anh OP, RadioVaticana 22.12.2016)