VATICAN. “Các việc bác ái là trọng tâm của đức tin mà chúng ta đặt để nơi Thiên Chúa.” Đây là điều mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã chia sẻ trong bài giảng thánh lễ sáng nay, thứ năm ngày 07.01, tại nguyện đường thánh Marta. Thánh lễ hôm nay cũng là thánh lễ đầu tiên của Đức Thánh Cha tại nguyện đường này sau dịp Giáng Sinh.
Từ những suy tư dựa trên bài đọc một trích thư thứ nhất của thánh Gioan Tông Đồ, Đức Thánh Cha đã nhắc nhở rằng cần phải cảnh giác trước thế gian và những thần khí có thể tách lìa chúng ta ra khỏi Thiên Chúa, Đấng đã nhập thể làm người vì chúng ta.
“Hãy ở lại trong Thiên Chúa. Ở lại trong Thiên Chúa chính là hơi thở của đời sống Kitô hữu. Kitô hữu là người ở lại trong Thiên Chúa, là người có Chúa Thánh Thần và được Thánh Thần hướng dẫn. Đồng thời, thánh tông đồ Gioan cũng cảnh giác chúng ta ‘đừng cứ thần khí nào cũng tin’. Nhưng phải cân nhắc xem thần khí nào mới xuất phát từ Thiên Chúa. Như vậy, thánh Gioan đã dạy cho chúng ta một nguyên tắc trong cuộc sống thường ngày.
Nhưng ‘xem xét hay cân nhắc các thần khí’ có nghĩa là gì? Các thần khí không phải là những ‘bóng ma’. Cân nhắc các thần khí có nghĩa là chúng ta phải ‘xem xét’ điều gì đang diễn ra trong tâm hồn chúng ta. Đâu là nguyên nhân và gốc rễ của những suy nghĩ và cảm xúc trong chúng ta tại thời điểm này? Chúng đến từ đâu? Cân nhắc các thần khí chính là xem xét thần khí nào xuất phát từ Thiên Chúa và thần khí nào đến từ tên phản-kitô.
Phân định những gì đang xảy ra trong tâm hồn
Thế gian chính là loại thần khí muốn chúng ta xa lìa Thánh Thần, Đấng giúp chúng ta ở lại trong Thiên Chúa. Vậy đâu là tiêu chuẩn giúp ta phân định những gì đang xảy ra trong tâm hồn? Thánh Tông Đồ Gioan đã đưa ra một tiêu chuẩn duy nhất: thần khí nào tuyên xưng Đức Giêsu Kitô là Đấng đã đến và trở nên người phàm, thì thần khí ấy bởi Thiên Chúa; còn thần khí nào không tuyên xưng Đức Giêsu, thì không bởi Thiên Chúa. Như vậy, mầu nhiệm Nhập Thể chính là tiêu chuẩn. Tôi có thể nghe thấy rất nhiều thứ bên trong tâm hồn, có cả những điều tốt lành, những ý tưởng đẹp. Nhưng nếu những ý tưởng tốt lành, những cảm xúc tươi đẹp không giúp tôi đến gần Chúa – Đấng đã trở nên người phàm – không mang tôi đến bên cạnh người anh em, thì những ý tưởng và cảm xúc ấy không đến từ Thiên Chúa. Chính vì vậy, thánh Gioan đã mở đầu đoạn thư bằng việc tuyên bố rằng: ‘Đây chính là điều răn của Thiên Chúa: chúng ta phải tin vào danh Đức Giêsu Kitô, Con của Người, và phải yêu thương nhau.’”
Các việc bác ái là tâm điểm của đức tin
“Chúng ta có thể thực hiện vô số những công việc tông đồ mục vụ và nghĩ ra những phương pháp mới để đến gần với dân chúng. Nhưng nếu chúng ta không thực thi đường lối của Thiên Chúa, Đấng đã đến và trở nên người phàm để cùng đồng hành với chúng ta; chúng ta không bước đi trên con đường của thần lành, nhưng là con đường của tên phản-kitô, của thế gian và của tinh thần thế tục.
Trong cuộc sống, chúng ta đã gặp nhiều người dường như rất thiêng liêng. Nhưng những con người thiêng liêng, thánh thiện này chẳng hề đá động gì đến việc bác ái. Nhưng tại sao lại là việc bác ái? Tại vì những công việc bác ái chính là sự cụ thể hóa việc chúng ta tuyên xưng con Thiên Chúa đã nhập thể làm người: thăm viếng người bệnh, cho kẻ đói ăn, chăm sóc những người bị bỏ rơi…. Nhưng tại sao phải là những công việc bác ái? Bởi vì mỗi người anh chị em mà chúng ta phải yêu thương chính là thân thể của Đức Kitô. Thiên Chúa đã trở nên người phàm để hòa đồng với chúng ta. Người đau khổ chính là Chúa Kitô chịu đau khổ.”
Thần khí đến từ Thiên Chúa sẽ thúc đẩy chúng ta phục vụ tha nhân
“Đừng cứ thần khí nào cũng tin. Hãy cẩn thận! Hãy cân nhắc xem thần khí nào mới xuất phát từ Thiên Chúa. Giúp đỡ những anh chị em đang khó khăn thiếu thốn, đang cần một lời khuyên, đang cần một sự động viên an ủi hay đang cần chúng ta lắng nghe là những dấu chỉ cho thấy rằng chúng ta đang bước đi trên con đường của thần lành, và đó cũng chính là con đường của Ngôi Lời Thiên Chúa nhập thể làm người.
Ngày hôm nay chúng ta hãy nài xin Thiên Chúa ban cho chúng ta ơn được nhận biết cách chính xác điều gì đang diễn ra trong tâm hồn chúng ta. Chúng ta thực sự muốn gì? Chúng ta muốn thần khí Thiên Chúa thôi thúc chúng ta vươn tay ra phục vụ tha nhân hay muốn tinh thần thế gian chỉ nghĩ đến bản thân mình, khóa chặt mình với những toan tính ích kỷ và bao nhiêu điều khác? Chúng ta xin ơn để biết điều gì đang diễn ra trong tâm hồn chúng ta.”
Chuyển ngữ: Vũ Đức Anh Phương, SJ