(Romereports, 24-09-2015).
Bài phát biểu mang tính lịch sử của Đức Thánh Cha Phanxicô gửi đến Quốc Hội Mỹ trải rộng đến nhiều vấn đề: từ nạn buôn người đến đời sống gia đình. Nhiều người trong số những khán giả đã phải rơi lệ và vỗ tay ngắt lời Đức Giáo Hoàng nhiều lần. Dưới đây là những dòng nổi bật nhất từ bài phát biểu của Ngài:
1.Trích dẫn bài quốc ca Mỹ
“Tôi rất biết ơn quý vị vì lời mời phát biểu trước Cuộc Họp Chung của Lưỡng Viện (Joint Session of Congress) trong ‘vùng đất của sự tự do và ngôi nhà của lòng dũng cảm’.”
2.Giải thích mục đích của chính trị
“Quý vị được mời gọi để bảo vệ và gìn giữ nhân phẩm của đồng bào mình và theo đuổi không mệt mỏi những lợi ích chung, vì đây là mục tiêu chính của mọi nền chính trị. Một xã hội chính trị được bảo đảm khi nó hết mình tìm kiếm nhằm đáp ứng những nhu cầu chung ngang qua việc thôi thúc sự thăng tiến của mọi công dân, đặc biệt là những người trong hoàn cảnh dễ bị tổn thương và chịu nhiều rủi ro hơn.”
3. Cảnh báo về chủ nghĩa trào lưu chính thống (fundamentalism)
“Thế giới chúng ta là một nơi mà xung đột và bạo lực ngày càng gia tăng, thù hận và tội ác bạo tàn, thậm chí xúc phạm đến danh Thiên Chúa và tôn giáo. Chúng ta biết rằng không tôn giáo nào miễn nhiễm khỏi hình thức ảo tưởng cá nhân hay chủ nghĩa cực đoan ý thức hệ. Điều này có nghĩa là chúng ta phải đặc biệt lưu tâm đến mọi hình thức của trào lưu chính thống, cho dù nó mang màu sắc tôn giáo hay bất cứ dạng thức nào khác.
4. Hãy đảm bảo rằng người tị nạn phải được đối xử thật tốt
“Chúng ta cần tránh sự cám dỗ phổ biến ngày nay: là loại bỏ mọi điều phiền toái. Chúng ta hãy nhớ nguyên tắc vàng này: ‘Tất cả những gì anh em muốn người ta làm cho mình, thì chính anh em cũng hãy làm cho người ta.’”
5. Ủng hộ việc chống lại án tử hình
“Mọi cuộc sống là thánh liêng, mọi người được thiên phú cho một phẩm giá bất khả xâm phạm, và xã hội chỉ có thể được sinh ích lợi từ sự phục hồi cho những ai bị kết tội. Gần đây, những anh em giám mục của tôi ở đây ngay tại Hoa Kỳ, đã nhắc lại lời mời gọi của họ về việc bãi bỏ án tử hình. Không chỉ ủng hộ họ, tôi cũng đưa ra lời khuyết khích với những người bị kết án rằng, sự trừng phạt thích đáng và công bằng không bao giờ phải loại trừ khía cạnh hy vọng và mục đích phục hồi.
6. Lên án nạn phá thai
“Nếu chúng ta muốn sống, chúng ta hãy trao ban sự sống; nếu chúng ta muốn có những cơ hội, chúng ta hãy trao ban những cơ hội. Tiêu chuẩn nào chúng ta dành cho tha nhân, thì tiêu chuẩn đó rồi cũng sẽ được dành cho cho chúng ta. Chúng ta đã có một quy luật Vàng, và quy luật đó nhắc nhớ chúng ta về trách nhiệm bảo vệ và gìn giữ mầm sống con người ở mỗi giai đoạn phát triển của mầm sống ấy.”
7. Kêu gọi chính phủ hãy trợ giúp cho môi trường
“Tôi tin rằng chúng ta có thể tạo nên sự khác biệt, và tôi cũng tin rằng đất nước Hoa Kỳ mà cụ thể là Quốc Hội này đóng một vai trò quan trọng trong sự khác biệt đó. Bây giờ là thời điểm cho những hành động và chiến lược dũng cảm nhằm thực thi một ‘nền văn hóa quan tâm’ và ‘một lối tiếp cận toàn diện để tuyên chiến với đói nghèo, để phục hồi nhân phẩm cho người bị loại trừ, và cũng để bảo vệ tự nhiên.’”
8. Lên án nạn buôn bán vũ khí
“Chúng ta phải tự chất vấn chính mình rằng: Tại sao những vũ khí giết người lại đang được bán cho những kẻ đang lên kế hoạch để gây đau thương khôn tả cho nhiều con người và xã hội? Đáng buồn thay, câu trả lời mà chúng ta đều biết, đơn giản là chỉ vì tiền: tiền bạc đang thấm đẫm trong máu, và thường là những giọt máu của người vô tội. Đối diện với sự im lặng đáng xấu hổ và tội lỗi này, nhiệm vụ của chúng ta là phải đương đầu với vấn nạn này và ngăn chặn nạn buôn bán vũ khí.”
9. Trợ giúp các gia đình
“Gia đình quan trọng biết bao để xây dựng đất nước này! Và gia đình cũng quý giá biết bao để duy trì nguồn nâng đỡ và động viên! Tuy nhiên, tôi không thể che giấu nỗi lo lắng của mình về gia đình, nơi đang bị đe dọa từ bên trong lẫn bên ngoài, điều mà có lẽ trước đây chưa bao giờ có. Những mối tương quan nền tảng đang bị nghi ngờ, chẳng hạn như chính nền tảng của hôn nhân và gia đình. Tôi chỉ có thể nhắc lại tầm quan trọng, và trên hết là sự phong phú và vẻ đẹp của đời sống gia đình.”
10. Xin gởi đến những người Mỹ vĩ đại
“Một đất nước chỉ có thể được xem là vĩ đại, khi nó ủng hộ cho tự do như tổng thống Lincoln đã làm; khi nó cổ vũ cho nền văn hóa giúp người dân có thể ‘mơ’ về những quyền lợi chính đáng nhất cho tất cả đồng bào của mình, như mục sư Martin Luther King đã theo đuổi; khi nó dám tranh đấu cho công bình và chống lại sự áp bức, như Người-tôi-tớ-của-Chúa là bà Dorothy Day đã miệt mài thực hiện; như hoa trái Đức tin đã trở nên những cuộc đối thoại và gieo rắc hạt giống hòa bình trong lối chiêm niệm của nhà thần bí Thomas Merton .
Chuyển ngữ: Giuse Phạm Đình Ngọc, S.J.