Ý THỨC VỀ SỰ CHẾT, ĐỂ SỐNG TỐT HƠN
“Năm 17 tuổi, tôi đọc được một câu đại khái nói rằng: “Nếu bạn sống mỗi ngày như thể đây là ngày cuối cùng của bạn, thì hầu chắc bạn sẽ làm đúng”. Câu nói đó gây ấn tượng mạnh nơi tôi và kể từ hôm đó đến nay, suốt 33 năm, mỗi buổi sáng tôi nhìn mình trong gương và tự hỏi: “Nếu hôm nay là ngày cuối cùng của đời tôi, thì tôi có làm điều mà tôi định làm hôm nay không?” Và bất cứ khi nào câu trả lời “Không” kéo dài trong nhiều ngày, tôi biết rằng mình cần thay đổi điều gì đó.
Nhớ rằng mình sẽ chết sớm, đó là khí cụ quan trọng nhất giúp tôi thực hiện những chọn lựa lớn trong đời. Bởi vì hầu như tất cả mọi sự – những lời ca tụng, sự kiêu hãnh, sự sợ hãi thất bại – tất cả những điều đó đều tan biến khi đối diện với cái chết, chỉ còn lại những gì quan trọng nhất. Nhớ rằng bạn sắp chết là cách thế tốt nhất tôi biết, để tránh rơi vào cái bẫy của suy nghĩ cho rằng mình bị mất mát. Bạn đã trần trụi rồi. Chẳng có lý do gì để không làm theo trái tim mình…”.
Những suy nghĩ trên đây không phải của một linh mục đang giảng đạo, nhưng là tâm sự của Steve Jobs, một khuôn mặt lớn trong cuộc cách mạng tin học của thế giới, nói với các sinh viên đại học Stanford trong ngày lễ ra trường của họ.
Có hai điều lạ trong câu chuyện này. Điều lạ thứ nhất, Steve Jobs nói về cái chết, nhưng không nói với người già, mà nói với người trẻ: những sinh viên mới tốt nghiệp từ một trường đại học danh giá, với tương lai rộng mở. Điều lạ thứ hai, ông nói về kinh nghiệm trực diện với cái chết, không phải khi đã lớn tuổi và bị chẩn đoán ung thư, nhưng là từ năm 17 tuổi, tuổi tha thiết sống chứ chẳng ai nghĩ đến cái chết.
Chính vì thế, Steve Jobs càng làm nổi bật giá trị tích cực của ý thức và suy tư về cái chết, ngay trên bình diện nhân văn thuần túy. Ý thức về cái chết không làm cuộc sống mất vui như người ta thường nghĩ, nhưng trái lại, làm cho cuộc sống này phong phú hơn vì sống xứng đáng hơn, có ý nghĩa hơn. Trực diện với cái chết đã thúc đẩy Steve Jobs làm những điều mà ông gọi là “chọn lựa lớn trong đời”, và góp phần thay đổi bộ mặt của thế giới, đẩy một bước tiến mới trong lịch sử văn minh của nhân loại.
Trên bình diện tôn giáo và đạo đức, kinh nghiệm và suy tư này không khỏi làm liên tưởng đến tâm tư của một người trẻ khác, thánh Louis Gonzagua: “Tôi tập nhìn mọi sự trong viễn tượng đời đời. Điều gì có ích cho sự sống đời đời thì tôi làm, điều gì nguy hại cho sự sống đời đời thì tôi không làm”. Tất cả đều là những gợi ý quý báu cho người Kitô hữu, không chỉ trong tháng 11 nhưng là cho suốt cả hành trình làm người của mình.
Ngày 08.11.2014
Người Mỹ Tho